Armenië en Iran reis

De eerste twee dagen is Yerevan uw uitvalsbasis. Het centrum van de stad is goed te voet te verkennen. In het midden ligt het Plein van de Republiek, omringd door overheidsgebouwen en musea. Het Historisch Museum vertelt de geschiedenis van Armenië vanaf de prehistorie tot ongeveer 1900. De Nationale Galerie, in de Sovjettijd uitgegroeid tot het derde kunstmuseum van het land, biedt een prachtige collectie schilderijen van Europese meesters, maar ook Armeense en Aziatische kunstvoorwerpen.

Bijzonder is het Matenadaran, een museum waar zo’n 14.000 oude Armeense manuscripten worden bewaard. Hoewel slechts een deel tentoongesteld wordt, wordt duidelijk hoe belangrijk taal en schrift zijn voor de Armeense cultuur. Er zijn nog veel meer musea in Yerevan, waaronder vele kleinere, zoals de Ervand Kochar Galerie, gewijd aan een van de grootste Armeense kunstenaars van de 20e eeuw.

Een andere bezienswaardigheid is de Cascade, een kunstmatige waterval tegen een van de heuvels van Yerevan. De Cascade biedt een prachtig uitzicht over de stad. Oorspronkelijk gebouwd in de jaren tachtig als oorlogsmonument, werd het project door het uiteenvallen van de Sovjetunie nog niet voltooid. Inmiddels wordt hard gewerkt aan de afronding, inclusief een museum voor moderne kunst. De waterval is al jaren een populaire plek waar lokale jongeren bij zonsondergang samenkomen om te flaneren en te genieten van het uitzicht.

Vandaag brengt u een bezoek aan het religieuze hart van Armenië: Echmiadzin. Deze kathedraal, gelegen net buiten Yerevan, is de oudste van het land. Volgens de Armeense overlevering had Gregorius de Verlichter, de brenger van het christendom in Armenië rond 300 na Christus, een visioen van Christus die neerdaalde uit de hemel en drie keer met een gouden hamer op de grond sloeg. Op deze plek verrees een gouden zuil, waaruit later de kathedraal ontstond.

Door de eeuwen heen is er veel veranderd aan de kerk, maar de oorspronkelijke basis is nog steeds intact. Het bijbehorende museum van Echmiadzin herbergt vele khachkars, de fraai gedecoreerde grafstenen die zo kenmerkend zijn voor Armenië. Ook zijn hier bijzondere relikwieën te zien, zoals de lans waarmee Jezus in zijn zij werd verwond en een stuk hout van de Ark van Noach.

Vandaag bezoekt u Garni en Geghard. Garni is het enige monument uit de Grieks-Romeinse periode in Armenië, een soort miniatuur-Parthenon, gelegen te midden van prachtige groene valleien. Aan het einde van de vallei ligt het Geghard-klooster. 'Geghard' betekent ‘speer’ en verwijst naar de beroemde speer die nu te zien is in het museum van Echmiadzin. Het kloostercomplex is fraai tegen de bergen aangevleid en de kerk ligt deels in een grot, wat bijdraagt aan de mystieke sfeer. Achter de kerk bevindt zich een verzameling khachkars, waaronder enkele van de mooiste van het land. Bezoekt u het complex in het weekend, dan kunt u getuige zijn van een plechtige, maar levendige drukte, vaak met Armeense religieuze gezangen.

Vervolgens reist u naar het Sevan Meer, een van de drie heilige Armeense meren (naast het Van Meer in Turkije en het Meer van Urmieh in Iran). Het meer strekt zich over meer dan honderd kilometer uit en was ooit nog groter. Grootschalige irrigatiewerken in de Sovjettijd, bedacht door Manasserian, hebben de waterspiegel met zo’n 17 meter doen dalen, met grote ecologische gevolgen. Sinds de jaren tachtig wordt geprobeerd de oorspronkelijke waterstand te herstellen, wat langzaam vordert. Het meer ligt ondanks alles prachtig in het landschap. In Sevan bezoekt u Sevanavank, het klooster van Sevan, dat vroeger op een eiland lag en nu op een schiereiland staat.

Een volgende prachtige reisdag begint met de tocht over de Selimpas naar het Sevanmeer. De Selimpas is sinds de tijden van de Zijderoute een belangrijke doorgang over handelswegen. Vlak bij de top van de pas, op ongeveer 2400 meter hoogte, bevindt zich een goed bewaard gebleven 14e-eeuwse karavanserai.

Na de afdaling bereikt u het dorpje Noratus, gelegen aan de rand van het Sevanmeer. Hier vindt u honderden Armeense kruizen (khachkars) in een veld, een indrukwekkend en fotogeniek gezicht. Voor de actieve reiziger is het mogelijk een wandeling te maken naar het 10e-eeuwse Smbataberd fort.

Vervolgens reist u verder naar Noravank, een prachtig gelegen klooster aan het begin van een kloof, omringd door imposante rode rotspartijen. Het is één van de meest fotogenieke kloosters van Armenië en zeker een hoogtepunt van de reis.

Hierna vervolgt u de reis naar Hermon. Dit plaatsje staat bekend om het Hermoni Vank klooster uit de 9e eeuw. U verblijft hier in een comfortabel hotel, gelegen in een schitterende natuurlijke omgeving.

Vandaag bezoekt u het beroemde 9e-eeuwse klooster van Tatev. Dit indrukwekkend gesitueerde klooster biedt een spectaculair uitzicht op de omringende Kaukasusbergen en staat niet voor niets op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het laatste stuk van de route naar Tatev legt u af via de 5,7 kilometer lange kabelbaan, de langste van de wereld, waarmee u prachtig zicht heeft over de valleien en kloven.

U heeft voldoende tijd om het oude kloostercomplex te verkennen en te genieten van de omliggende natuur. Onderweg naar Tatev maakt u een stop bij Karahunge, het zogenaamde 'Stonehenge van Armenië'. Deze prehistorische site diende waarschijnlijk als observatorium.

Na het bezoek reist u door naar het stadje Goris, waar u overnacht in een comfortabel hotel.

U vertrekt richting Iran, maar maakt eerst een stop bij Khndzoresk, een grottendorp dat veel weg heeft van Cappadocië in Turkije. Door een prachtig landschap komt u aan in een mooie vallei bij Agarak, waar zich de grens met Iran bevindt. Na de grensformaliteiten staat uw Iraanse chauffeur op u te wachten en reist u verder naar Jolfa.

U reist door de Arasvallei, deels langs de grens met Armenië en deels langs de enclave Nakhichevan. Bij Jolfa vindt u de eerste sporen van het Armeense verleden in Iran. Hier ligt de St. Stepanos Kerk, gebouwd tussen de 7e en 10e eeuw, op een plek waar al in het jaar 62 een kerk stond. De kerk ligt in een diepe canyon bij de Araxs rivier.

In de omgeving van Jolfa vindt u nog enkele andere Armeense kerken en kunt u in het stadje zelf een oude karavanserai bezoeken. Tevens is er een historische brug die de grens met Nakhichevan markeert.

U rijdt richting de grens met Turkije en bezoekt wederom een van oorsprong Armeense kerk, de St. Thaddeus Kerk. Deze ‘Zwarte Kerk’, lokaal bekend als Kara Khelisa in het Farsi, is gewijd aan de heilige Thaddeus, een van de twaalf apostelen en een van de aartsvaders van het Armeense christendom. Thaddeus leefde in de eerste eeuw na Christus, en volgens overlevering werd in die tijd de eerste kerk op deze plek gesticht. In het islamitische Iran functioneert de kerk op een laag pitje; er is slechts één dienst per jaar, op 1 juli. De huidige kerk, gebouwd uit zandsteen, dateert uit de tiende eeuw en latere perioden.

Zo’n twintig kilometer voor de grens met Turkije ligt Maku. Indien de tijd het toelaat, kunt u hier een bezoek brengen aan Kakh Muzeh Maku, een buitenhuis van een lid van de Qajar-familie, de heersers van Iran aan het eind van de negentiende eeuw. Dit betreft Mozaffar al-Din Shah Qajar, die meeschreef aan de Iraanse grondwet van begin twintigste eeuw en tevens wordt beschouwd als een van de grondleggers van de Iraanse cinema.

U reist zuidwaarts naar het Urumieh-meer. Samen met het Sevan-meer en het Van-meer markeert het Urumieh-meer het historische gebied dat ooit geheel tot Armenië behoorde. De stad Urumieh is de hoofdstad van de provincie West-Azerbeidzjan en biedt een ontspannen sfeer om op eigen gelegenheid te verkennen.

In de stad vindt u diverse musea die de lange geschiedenis van Urumieh en de omliggende regio belichten. Voor reizigers die van wateractiviteiten houden, is het ter plekke ook mogelijk om een boottocht over het meer te maken.

Aan de zuidkust van het Urumieh-meer ligt de opgraving van Hasanlu, een plaats uit de ijzertijd. Hasanlu dankte zijn rijkdom aan de strategische ligging bij een doorgang in het Zagrosgebergte, halverwege Anatolië en Mesopotamië. Sinds Sir Aurel Stein halverwege de vorige eeuw de opgravingen startte, zijn er prachtige voorwerpen gevonden. Veel van deze schatten, waaronder een indrukwekkende gouden schaal, zijn te zien in de musea van Teheran.

Vervolgens reist u verder naar Kandovan, een van de meest bijzondere dorpen van Iran. Dit troglodieten-dorp is volledig uitgehouwen in kalksteenrotsen en doet sterk denken aan het landschap van Cappadocië in Turkije. Hier overnacht u in een traditioneel grothotel.

Vandaag reist u verder naar Tabriz, de grootste stad in het westen van Iran en hoofdstad van de provincie West Azerbeidzjan. De stad ligt niet ver van Kandovan, waardoor u de hele dag heeft om Tabriz te verkennen. Slenter door de drukte van de stad, ontdek de hippe winkelstraten of ga op zoek naar de vele bezienswaardigheden.

De belangrijkste attractie is ongetwijfeld de immense Tabriz Bazaar, de grootste van Iran. Daarnaast zijn er enkele historische monumenten zoals een Armeense kerk en de prachtige Masjed-e Kabud (de Blauwe Moskee). Voor een rustige pauze kunt u terecht in de Bagh-e Melli, een mooi aangelegde tuin met een grote vijver in het oostelijke deel van de stad. Het is een ideale plek om even uit te blazen en in contact te komen met lokale Iraanse families.

Een binnenlandse vlucht brengt u naar Isfahan, de mooiste stad van Iran en de perfecte afsluiter van deze indrukwekkende reis. Deze stad wordt beschouwd als het hoogtepunt van de Perzische cultuur en biedt een schat aan bezienswaardigheden. U zult uw ogen uitkijken bij het bewonderen van de vele moskeeën, paleizen, tuinen, medressen en bazaars.

U heeft ruim de tijd om alles te ontdekken, een gesprek aan te knopen met een nieuwsgierige local en op zoek te gaan naar de mooiste souvenirs op de bazaar. Misschien neemt u wel een traditioneel Perzisch tapijt mee naar huis.

In het centrum van Isfahan ligt het 160 bij 500 meter grote plein Meidun-e-Emam. Aan weerszijden vindt u de prachtige Sheikh Lotfollah-moskee, het zes verdiepingen tellende Ali Qapo-paleis en de indrukwekkende Imam-moskee (Masjed-e-Emam). Vooral deze laatste moskee mag u zeker bij zonsopkomst en zonsondergang niet missen; de architectuur en kleuren lijken iedere keer anders.

Zoek ook even de rust op in een theehuis nabij de bazaar. Hier kunt u bijkomen van de overweldigende indrukken van het plein en de aanliggende bazaar. De immense bazaar van Isfahan is opgedeeld in verschillende secties, elk gespecialiseerd in hun eigen producten: Perzische tapijten, antiek, gouden sieraden, kleding, pannen en potten, boeken en waterpijpen. Alles is hier te vinden en de sfeer is uniek.

Uiteraard sluit u uw reis af met een bezoek aan Jolfa, de Armeense wijk van Isfahan. Hier vindt u diverse Armeense kerken, waaronder de imposante Vank-kathedraal, het hoofd van de Armeense kerk in Iran. Tevens is er een herdenkingsmonument voor de Armeense genocide te bezoeken.

Rondom de Vank-kathedraal treft u tal van restaurantjes en gezellige koffietentjes aan. Vooral 's avonds ziet u vele studenten door de straatjes van Jolfa slenteren, wat bijdraagt aan de levendige sfeer van deze historische wijk.