Als je eenmaal door Centraal-Azie en Kirgizie reist, is het natuurlijk erg verleidelijk om je reis uit te breiden met een bezoek aan Xinjiang (Oost-Turkestan) in het westen van China, dat cultureel en historisch erg verbonden is met de rest van Centraal-Azie. Kashgar, toegangsoord tot Xinjiang ligt een stuk dichter bij Samarkand dan Beijing.

Er zijn twee manieren om van Kirgizie naar Kashgar te reizen, de eerste is via de Torugartpas, de andere via de Irkeshtam pas.

Overigens komt er over een paar jaar een nieuwe route bij, de treinverbinding tussen Kashgar en Osh, die momenteel gebouwd wordt. Dan is het Chinese treinnetwerk op dat van Centraal-Azie aangesloten en kun je via Kashgar naar Osh - Andizhan en door naar Samarkand en Buchara treinen (en via Iran zelfs helemaal naar Nederland!!).

Er is ook nog een grensovergang van Tadzjikistan naar China, de Kulma pas, maar die is alleen voor lokaal verkeer en niet geopend voor westerse toeristen.

Je kunt wel vanuit Kazachstan de grens oversteken naar Xinjiang, bij Khorgos (Nur Zholy). Vroeger reed er ook een trein tussen Almaty en Urumqi, maar die treinverbinding is helaas nog steeds niet opgestart.

Vanuit Sary Tash kun je via Irkeshtam de grens over naar China.

We raden aan om in Sary Tash te overnachten, maar desgewenst kun je ook heel vroeg vanuit Osh vertrekken, zo'n drie uur rijden naar Sary Tash. Sary Tash is gelegen in de schitterende Pamir Alai vallei.

Vanuit Sary Tash is het een goed uur rijden naar de eerste Kirgieze grenspost.

Dit is een schitterende route, met adembenemende vergezichten op het Pamir Gebergte. 

Er is niet een grenspost, maar een hele grenszone met diverse checkpoints, m.n. aan de Chinese kant. In mei 2025 staken wij de grens over en de hele grensprocedure nam 7 uur in beslag (!).

Na de eerste Kirgieze controlepost (even paspoort check en door) reis je verder en passeert het laatste Kirgiese dorpje Nura. Vanaf hier zie je een eindeloze slinger aan trucks (die goedkope Chinese producten komen ergens vandaan en hier zie je dat met eigen ogen). Gelukkig kun je langs alle trucks rijden en een half uur later sta je bij de Kirgiese grens. Hier heb je bagage controle en paspoort controle en wordt je uitgestempeld.

Dan begint een schimmig gebeuren, je moet een stuk niemandsland overbruggen, onze Kirgiese chauffeur mocht ons een eindje brengen, maar het laatste stuk (ongeveer 500 meter) moesten we lopen. Als je het hele eind moet lopen is dat 3 kilometer (houdt er rekening mee dat je op 3000 meter wandelt).

Hier moet je dan verder met een shuttle bus (10 yuan) tot de eerste uitgebreide Chinese check. Dit is de Chinese douane. Hier vindt een uitgebreide controle plaats van bagage en paspoort. Je wordt flink ondervraagd, maar het personeel is allemaal uiterst vriendelijk. In een aparte kamer wordt je met behulp van een vertaalapp ondervraagd en dan kun je in de rij om je paspoort te laten stempelen. Hier hebben we zo'n anderhalf uur doorgebracht.

Dan moet je verder met een andere shuttle bus  naar Uluqat (Wuqia), een tocht van 140 kilometer (150 yuan pp) en de bus mag niet harder dan 60 km/ uur.  Wij konden overigens na lang praten met onze Chinese transfer dit stuk overbruggen, hierdoor konden we onderweg ook stoppen voor onze eerste lunch in China.

In Uluqat worden alle papieren dan weer gecontroleerden je kunt weer een stukje verder, maar er zijn nog enkele controleposten, voordat je uit de hele grenszone bent.

Ook je timing moet je aanpassen. De Chinese douane werkt nl tussen 10.00 en 20.00, maar met een lunchbreak tussen 13.00 en 16.00, en dat verwarrend genoeg allemaal op Beijing tijd (twee uur later dan Kirgiese tijd en in Kashgar wordt praktisch ook op Kirgiese tijd geleefd, maar officiele zaken als grensovergangen en treintijden gaan dan weer op Beijing tijd.

De pas is in het weekend gesloten!!

De Torugartpas is de meest gebruikelijke grensovergang naar China en procedure is ook een stuk sneller dan bij Irkeshtam. Ook dit is een prachtige route. Van Bishkek naar Naryn en hier overnachten en dan over een desolate hoogvlakte naar de Torugartpas (3752 meter).

Ook dit is meer een grenszone dan een specifieke grensovergang. Na de laatste Kirgiese douanepost rijdt je naar de top (5 km), waar vroeger een soort Arc de Triomph stond, nu een modernere Chinese poort.

Je mag alleen doorrijden als de Kirgiese douane een bevestiging heeft dat er een Chinese auto met gids en de nodige permits op je staat te wachten.

Aan de Chinese kant zijn drie checkpoints, paspoortcontrole, de echte douane (100 kilometer verderop) en de laatste checkpoint. Tussen de verschillende posten kun je met de auto van onze Chinese agent rijden, ook zijn er Chinese shuttle bussen. Ook deze grensovergang duurt een aantal uur, maar is over het algemeen wel een stuk sneller dan Irkehstam. Na de laatste grenscontrole ben je ook een stuk dichter bij Kashgar.

Ook hier geldt dat je rekening met de openingstijden moet houden. De Chinese douane werkt nl tussen 10.00 en 20.00, maar met een lunchbreak tussen 13.00 en 16.00, en dat verwarrend genoeg allemaal op Beijing tijd (twee uur later dan Kirgiese tijd en in Kashgar wordt praktisch ook op Kirgiese tijd geleefd, maar officiele zaken als grensovergangen en treintijden gaan dan weer op Beijing tijd.

De pas is in het weekend gesloten!!