Reisverslag Zuid-Iran (Bandar Abbas, Minab en Qeshm)

Na een half jaar weer terug in Iran en niet voor niets, een van m'n favoriete bestemmingen. Vooral door de vriendelijke mensen die ik overal tegenkom, maar ook vanwege de vele afwisselende dingen die er te zien zijn. Deze keer ga ik de Bandari cultuur aan de Perzische Golf verkennen.

Bekijk hier de bijbehorende foto's 

Wim van Ginkel, april 2015

Maar ik begin de reis in Shiraz. Overdag breng ik een bezoek aan de heuvels rondom Shiraz, uitlopers van het Zagors gebergte. Ik bezoek de vallei van Margoon en de vallei met de fantastische naam ' Vallei van het Verloren Paradijs'. Beide valleien liggen rondom Sepidan, een heus ski-oord waar de inwoners van Shiraz 's winters heentrekken om op de latten te staan. De vallei van Margoon is een mooie, groene vallei waar 's zomers veel Qashgai nomaden hun tenten opslaan, prachtig om het dan te bezoeken. In het voorjaar is het ook erg mooi hier, zeker als alle fruitbomen in bloei staan en de bloemen beginnen te bloeien. Veel Iraanse families gaan hierheen om te picknicken en doen dat het liefst bij de waterval van Margoon. In de vallei op weg naar het Verloren Paradijs zijn wat meer dorpjes te zien. Het Verloren Paradijs zelf is een vallei met een bergstroompje, waarlangs u een wandeling kunt maken en ook weer een geliefde plek om te picknicken. Voor Iraanse families blijft het nu eenmaal het geliefde uitje, de hitte en droogte ontvluchten en ergens in de verkoelende bergen, in een groene omgeving, liefst bij wat water te picknicken.

Eind van de middag ben ik terug in Shiraz.
Inmiddels hebben we ook in Iran gelukkig een heel netwerk aan mensen die meedoen aan onze 'meet-a-local' activiteiten, die u optioneel bij uw individuele reis kunt bijboeken. Een ideale manier om op ontspannen wijze directer met de lokale mensen in contact te komen en zo een kijkje nemen achter de schermen van een land. U kunt eten bij mensen thuis, een stadswandeling maken, samen picknicken of een theehuis bezoeken of samen koken.  

Ik wordt welkom geheten in het huis van de enthousiaste Sahar en Mohsen. De familie van Sahar woont in een mooi huis aan de rand van het centrum. Ze vinden het leuk om gasten te ontvangen en kunnen heerlijk koken. Samen met Marzieh, de moeder van Mohsen en met vriend Hossein, leren ze mij graag de fijne kneepjes van de Perzische keuken.   Ik maak kennis met de familie en sta al snel samen met hen in de keuken. Ik bereid samen met hen een  uitgebreide maaltijd van vele Iraanse gerechten en enkele specialiteiten uit Shiraz.  Uiteraard maak ik fasenjan, een beroemd Iraans gerecht van kip urenlang gestoofd in een saus van walnoten en granaatappel.  Ook leert ik chelo maken, de heerlijke Iraanse safraanrijst met z'n gele korst. En ook nog kalam polo, een specialiteit uit Shiraz, rijst met kleine gehaktballetjes en gefrituurde kool.  

Ondertussen leer ik niet alleen vanalles over de heerlijk Perzisch keuken, maar maak ook uitgebreid kennis met deze familie. Een mooie inkijk in het leven 'achter de sluier' in Iran.  

En dan natuurlijk 's avonds genieten van een uitgebreide en heerlijke Iraanse maaltijd. Helaas moet ik alweer op tijd weg om de late vlucht naar Bandar Abbas te halen.

Bandar Abbas is de hoofdstad van de Iraanse provincie Hormozgan. Een grote stad aan de Perzische Golf zonder noemenswaardige bezienswaardigheden. Een eindeloze hoeveelheid, overwegend lelijke gebouwen aan de Perzische Golf. Het is er overdag een graad of 38 en dan is het nog maar begin april.

Ik maak een wandeling langs de boulevard en zie een grote hoeveelheid reusachtige schepen liggen in de zee, wachtend op vracht. In de stad zelf is een kleine, oude Indische tempel. En ik bezoek de vismarkt. Ik sta verbaasd over de grote verscheidenheid aan vis, van kleine, tropische vissen en garnalen tot aan reusachtige haaien en tonijnen.

Het straatbeeld is anders dan in de meeste andere Perzische steden. Ik zie mannen lange witte jurken draaien, karakteristiek voor de Arabische bevolking in de Perzische Golf en her en der vrouwen met opvallende maskers met puntige neuzen (een soort Venetiaanse maskers bijna), die typisch zijn voor Bandari vrouwen. De vrouwen dragen ook kleurrijke, gebloemde chadors. De Bandari zijn een van oorsprong Arabisch volk, overwegend soennitisch, die al eeuwenlang aan de zuidkust van Iran wonen.  

Elke donderdag vindt de regionale markt van Minab plaats, een van de kleurrijkste gebeurtenissen van Iran. Van heinde en ver komen mensen op deze markt af, die samen een goede weerspiegeling vormen van de diverse bevolkingsgroepen in deze regio: Iraniërs, Bandari, Arabieren, Indiërs, Pakistani en Somaliërs. Het is een drukte van belang en de beste plek om de gemaskerde Bandari vrouwen te zien. Elk dorp heeft z'n eigen masker. De maskers zijn ook te koop op de markt. De vrouwen stellen het over het algemeen niet op prijs om gefotografeerd te worden. De mannen daarentegen gaan maar wat graag op de foto. Vergeet ook niet om de wat verder gelegen veemarkt te bezoeken, een waar spektakel en een lust voor het oog. De markt ligt op een uur rijden van Bandar Abbas en vindt alleen in de ochtend plaats. Rond 13.00 is het meestal afgelopen.

Vanuit Bandar Abbas neem ik de ferry naar Qeshm. De overtocht duurt ongeveer een uur. Onderweg zie ik een enorme hoeveelheid, reusachtige boten liggen en zelfs enkele dolfijnen uit het water springen. De ferry komt aan in het stadje Qeshm, dat een soort kleine versie van Bandar Abbas is en dus weinig interessant is om te bezoeken. Ik rijdt verder naar het stadje Dargahan, waar ik een heerlijke lunch met verse vis, krab en haaienvlees heb in een lokaal restaurantje.
Aangezien de meeste bezienswaardigheden op Qeshm m.n. mooi zijn bij zonsopkomst en zonsondergang ga ik vandaag al het stadje Bandar Laft bezoeken. Onderweg hier naartoe bezoek ik een van de vele scheepswerven waar nog met de hand lengeh of dhows  gebouwd worden. Deze indrukwekkende schepen varen al eeuwenlang door de Perzische Golf tot aan Pakistan en India aan toe. Bandar Laft is een prachtig voorbeeld van hoe de dorpen in de Perzische Golf er vroeger uitzagen. Het slaperige stadje staat bekend om z'n vele windtorens (badgirs). Vanaf de heuvel achter de stad heb ik een mooi zicht op het stadje met de achterliggende zee. Als ik richting mijn hotel rijdt, staat er nog een verrassing te wachten. Onderweg zien we allemaal mensen en auto's in de woestijn staan, we besluiten te gaan kijken en er is een heuse kamelenrace gaande, een spectaculair gezicht.
Mijn gids gaat nog informeren of ik 's nachts
naar het strand moet om schildpadden te zien, die im deze periode hun eieren komen leggen. De volgende ochtend blijkt dat de schilpadden sinds Now Ruz niet meer aan land zijn gekomen. Teveel feestvierende Iraniërs tijdens de nieuwjaarsvakantie op het strand! Zou natuurlijk eigenlijk niet moeten mogen in een beschermd natuurpark als Qeshm.

De volgende dag ga ik verder met mijn verkenning van Qeshm. Dit is het grootste eiland in de Perzische Golf en ook het meest interessante om te bezoeken, vanwege de vele natuurverschijnselen en traditionele Bandari cultuur. Er is veel te zien, je kunt niet alles op een dag zien en houdt rekening met de hitte die ervoor kan zorgen dat je s middags beter kunt rusten.
Ik sta 's ochtendsvroeg op om een boottochtje te maken naar het eiland Hengam. Onderweg spot ik enkele dolfijnen. Veel mensen gaan even bij een van de strandjes aan land. Maar ik kies ervoor om de onderwaterwereld te verkennen. Ik heb m'n snorkelspullen bij mij, hoevaak kun je tenslotte snorkelen in de Perzische Golf? Ik roep wel verbazing op, want ben een van de eerste die hier gaat snorkelen. De mensen hebben ook geen idee en ik moet zelf maar aangeven waar ik het water in wil. Ik spring op diverse plekken uit de boot en zie hier en daar wat koraal en een redelijke hoeveelheid tropische vissen. Erg spectaculair is het allemaal niet, maar een bijzondere ervaring is het wel. Vooral het omkleden zorgt voor veel hilariteit. Ook als man moet ik me aan de islamitische voorschriften houden. Vanochtend had ik al een zwembroek aangetrokken, op de boot zit ik lekker in m'n zwembroek, maar als ik aam land kom, mag ik eigenlijk niet in een korte broek lopen. Op een wiebelende boot probeer ik me dan maar weer om te kleden.
Vervolgens rijd ik naar de Chakuh vallei, een eerste kennismaking met de beschermde status van Qeshm als geopark. In een dor, woestijnachtig landschap rijdt ik naar een kloof, waar ik het laatste stuk zelf inwandel (kwartiertje lopen). Bizarre rotsformaties sluiten hier de kloof af, een spectaculair gezicht.
Hierna maak ik een boottochtje door de harra, het mangrovewoud. Dit is het meest westelijk gelegen mangrovewoud van de Aziatische mangrovebossen. Ik maak een kort tochtje van een half uurtje, het is inmiddels smoorheet. 's Winters is het hier een walhalla voor vogelliefhebbers met veel migrerende vogels. Ook hier heeft u kans om dolfijnen aan te treffen, wel van een andere soort dan bij Hengam. Ik zie echter geen dolfijnen en slechts enkele vogels, waaronder zwarte reigers.
Daarna is het tijd voor een traditionelelunch in een van de sfeervolle homestays op Qeshm. Wat dacht u van haaiencurry, verse viskebab en inktvis? Ik wordt hartelijk welkom geheten door dhr. Amiri die hier al jarenlang met zijn familie een homestay runt in het dorpje Tabi, een leuke kennismaking met het Bandari leven op Qeshm. Vervolgens bezoek ik nog een andere, zo mogelijk nog mooiere homestay in Haftrangu.

Als de ergste hitte voorbij is, ga ik weer op pad voor een verdere verkenning van het geopark. Ik rij naar het 'Dak van Qeshm', waar ik een mooi uitzicht heb  de Vallei der Beelden, allemaal grillige rotsformaties. Tegen zonsondergang is het de beste tijd om naar de 'Vallei der Sterren' te gaan, een van de mooiste plekken op Qeshm. Een soort mini Grand Canyon, waar ik eindeloos door en over heenloop. De ondergaande zon zorgt ervoor dat de bizarre rotsformaties langzaam roze en oranje kleuren.

Terug in mijn hotel is het een drukte van belang. Ik slaap in een soort Iraanse variant op een beachresort, waarbij niemand zwemt overigens. Misschien de vrouwen, maar die doen dat gescheiden achter een hoge muur. Ik heb het echter bloedheet en besluit het er even op te wagen. Vanuit m'n kamer ren ik snel, tegen alle voorschriften in, snel de zee in voor een verfrissende duik. Op het strand zie ik gesluierde vrouwen op een quad rijden. Het is een drukte van belang op het strand, overal families die aan het eten, dansen en zingen zijn. Het is dan ook vrijdagavond en zodra de zon ondergaat en het koeler wordt, komt het eiland pas tot leven. Erg leuk om mee te maken. Iedereen komt een praatje maken, er wordt gelachen, gevoetbald, gezongen, gedanst. Het lijkt bijna echt vakantie in een beachresort. Maar de vele gesluierde vrouwen met hun kenmerkende maskers met puntige neuzen zorgen ervoor dat ik ook het gevoel heb op een Iraanse variant van het Venetiaanse carnaval beland te zijn. Ik geniet ervan en bestel nog een verfrissend malt biertje.

Ik heb er van genoten, dit korte bezoek aan de Perzische Golf met z'n Bandari cultuur, de prachtige Minab markt en het verrassende afwisselende eiland van Qeshm. Een gebied dat heel anders is dan de rest van Iran, maar alleen daarom al een bezoek waard!