Reisverslag Japan Kumano Kodo

Als  een pelgrim over de Kumano Kodo in Japan 
Kersenbloesem 
Sneeuwwit lieflijk
Roze zuurstokhard 
Met pastelgroen en zachtgeel hart
Lichte beloftes uit zware stronken.

Bus naar Takijiri
De chauffeur in de bus van Kii Tanabe naar Takijiri bereidt zich grondig voor. Om twee  minuten voor de vertrektijd doet hij met een elegant gebaar zijn witte handschoenen aan. Zijn  zonnebril laat hij met een langzaam gebaar op zijn neus glijden en tenslotte buigt hij zijn hoofd flauwtjes naar voren om zijn pet op te zetten. De deur gaat dicht, koppeling omhoog en  we rijden. Op naar de toegangspoort tot het heilige land in de bergen waar de goden zetelen,  op naar Takijiri. Ik word vergezeld door twee Japanse stellen op leeftijd die ook  de  pelgrimsroute Kumano Kodo willen lopen. Ze praten en lachen luid en stappen al  dijen kletsend de bus uit. Ze lijken in niks op de Japanse toeristen die ik tegenkom in  Amsterdam.

Christel van Bree

Ik loop een deel van het pelgrimspad van Takijiri tot aan het grote schrijn Hongu Taisha, het doel van deze kleine pelgrimage. Een pelgrimage dat 1000 jaar geleden al werd gelopen door keizers en leden van adellijke families. Maar dan vanuit Kyoto via Osaka naar de Heilige Bergen hier. Vandaar dat de Nakahechi route ook wel de keizerlijke route wordt genoemd. Pelgrims lopen om zich ritueel te reinigen, de goddelijke elementen als rivieren, bergen en lucht te eren en kami gunstig te stemmen om zo dichter bij het nirvana te komen.

Met mijn pelgrimstok en rugzakje loop ik door de eenvoudige tori poort met de witte papieren versiersels en het enorme dikke stuk gevlochten touw die aangeven dat ik heilige grond betreed. Ik voel me toch een beetje licht worden terwijl ik er onderdoor loop. Vanochtend las ik immers de diepe betekenis van deze stappen: ' Gij betreedt de Poort tot het gebied waar de heilige bergen beginnen, de toegang tot het land der Goden en de Hemelse Paradijzen van de Boeddhistische Verlichting.'

Ik klim over wortels van hoge cipressen, voel aan de dikke groene moslaag op de keien, kijk omhoog naar het steile pad. Er komt geen eind aan. Maar met het verstand op nul en met mijn aandacht bij de ademhaling vlieg ik omhoog. Dat is ook niet moeilijk, eerlijk gezegd. De afstand naar Takahara is maar een krappe vier kilometer, maar door het steile pad duurt het anderhalf tot twee uur. Het eerste oji schrijn dat ik tegenkom na Takijiri is een grot. De legende luidt dat de vrouw van de vroegere keizer Fujiwara hier een kind kreeg toen ze samen dit pad liepen. Ze lieten het kind achter in de grot en het kind werd gevoed door een wolf die steevast melk op de stenen druppelde. Op de terugweg vonden de keizer en zijn vrouw hun kind in blakende gezondheid terug en namen hem gewoon weer mee!

Takahara staat bekend om het prachtige uitzicht, vooral wanneer de mist als een mystieke sluier zich om de Hatenashi bergen heen legt, zodat het dal aan het zicht wordt onttrokken. Zo ver komt het niet vandaag,  want de lucht is strakblauw zonder ook maar een greintje vocht. De mist zal uitblijven. Dit prachtige weer is echter een geschenk uit de hemel. Het uitzicht is prachtig, vooral ook door de vele bomen wiens takken zwaar van bloesem zijn. Sakura-tijd in al zijn pracht en praal. Mijn longen lijken zich te openen, ik drink de lucht met gulzige teugen.

Huis van mist (Kiro no sato)
Jian is de vrolijke eigenaar van dit hartverwarmende eco-resort. Hij weet wat een reiziger nodig heeft.  Hij trekt me de keuken in om me te laten zien wat we vanavond eten. Wilde groentes en kruiden geplukt uit de bergen door zijn kokkin liggen op krantenpapier op het aanrecht. Een oude vrouw met een hoofddoekje vol met geprinte bloempjes knikt me van achter zijn rug even vriendelijk toe. Jian toont me asperges, wilde rucola met bloeiende bloem, lente-ui, wilde spinazie met klein blad, witte wortels en allerlei kruiden met prachtig gekleurd blad. Gaat in de tempura, lacht ie me toe. Dan trekt ie me mee naar buiten naar de vuurbak. Grote bruine stronken zo dik als een bovenbeen liggen in borrelend water. ' Bamboespruiten! Roept Jian weer even enthousiast, in gemalen rijstvelletjes om het zuur eruit te trekken.' Even een nachtje stoken en dan kan ik ze morgen schoonmaken. Ik heb gisteren ook al een bak gemaakt. Krijg je straks!’ In de avond eet ik het lekkerste en meeste delicate eten ooit. Allemaal vers uit de bergen of uit de moestuin van Jian.

Vandaag gaat het echte werk beginnen; 18 kilometer klimmen en dalen over steile bergkammen. Ik ga het met open vizier tegemoet. Ik heb mijn vriend de stok, dus ik loop nooit alleen. Volgens de overlevering lopen alle pelgrims met een stok die eigenlijk Kobo Dashi voorstelt, de pelgrimsmonnik en oprichter van de Boeddhistische Shingon sekte. Pelgrims die je door heel Japan kan tegenkomen dragen witte kleding, een stok en een wit tasje met daarop de tekst : met zijn tweeën aan de wandel.

Omdat ik weet dat ik langzaam loop en onderweg van alles te doen heb om de kami tevreden te houden, vertrek ik met opzet als laatste uit het hotel. Die ruimte achter me geeft me rust. En wat een geluk! Het is prachtig weer. Ik loop langzaam de eerste helling op en geniet van de exploderende kersen- en perzikbloesems, de geuren van jonge kamille en kamperfoelie die hier in het wild groeien. Ik kijk op tegen de metershoge cipressen die hier stam aan stam het bos vullen.

Voor een volgend schrijn hangt een horizontaal gevlochten stuk touw waar witte zigzaggende vaandeltjes aan hangen, het teken dat we hier te maken hebben met heilige grond waar een kami huist. De kami kun je aanroepen door aan een bel te rammelen en dan twee keer in je handen te klappen. De kami weet dan dat je er bent. Je buigt een keertje diep en wend je tot de kami met je gebeden, wensen of een vraag.

Zoals bij elk belangrijk schrijn zie ik hier ook een stempelhuisje staan. Hier mag ik een stempel zetten in mijn speciaal daarvoor meegenomen stempelboekje of chuin cho. Net als bij de elfstedentocht of de Camino naar Santiago zijn deze stempels het bewijs dat je ook werkelijk het pad hebt afgelegd. Ik stempel met de bijgeleverde rode inkt een ronde stempel in mijn boekje en stap vrolijk verder.

Bij elke schrijn langs de Kumano Kodo staat een bord met een verhaal erop over een gebeurtenis die op die plek zou hebben plaatsgevonden. Vaak zijn het verhalen uit de 12e eeuw toen vele keizers en vrome monniken dit pad liepen. Zo kom ik na een stevige klim zigzaggend over bemoste keien op een steile helling het schrijn van Koma Jizo tegen. Koma Jizo is vernoemd naar een pelgrimsmonnik die de dood vond op Kumano Kodo precies op de plek waar deze schrijn nu staat.  Het verhaal gaat dat op het moment dat hij de dood voelde komen een koma, een muntstuk met een vierkant gaatje erin, op zijn tong legde en stierf.

Hoe het boeddhistische paradijs toch een kwelling is
Na eeuwenoude cipressen zo dik als een huis en een gigantische stronk van een oude omgevallen kersenboom die het toch weer voor elkaar krijgt jong tere bloesems te werpen, begint de twijfel en onzekerheid. Is hier wel de minshuku  waar ik slapen kan? Zijn deze vijf huizen samen het dorp Nonaka? Vragen dan maar aan de eerste persoon die ik tegenkom. Dat valt niet mee. Ik kom niemand tegen. En de zon daalt en daalt. Ergens is het mijn optimisme die de boventoon voert en me overtuigend toespreekt; “ er popt heus wel iemand op. Dan zie ik ook de minshuku wel plots tussen de bomen verschijnen.” De hoop weet van geen ophouden. Maar de minshuku komt niet, de iemand echter wel. Nonaka sanso? Jawel, die ken ik wel, en ze wijst naar beneden.

'Ook al is het water van de Otonashi rivier ondiep, het doorwaden wast diepe onreinheid weg.'

Om zes uur ben ik uit de veren, de tocht vandaag bedraagt 21 kilometer en het zou steiler zijn dan gisteren. De dames van de minshuku zijn zo lief me weer boven aan de berg op de Kumano Kodo af te zetten met de auto. Een beetje besmuikt laat ik me rijden. Een echte pelgrim zou onvermurwbaar zijn denk ik nog. Wat ben ik toch een watje. Ik word afgezet op een prachtig verhard straatje dat onder lieflijke kersenbloesems  door meandert. Ik loop langs de oudste kersenbloesemboom van Japan. Het is een gigantische omgevallen stronk waar zes dunne takjes met wat kersenbloesem uitsteken. Net als de zes haren op de kale kop van Lambik uit Suske en Wiske. Ik loop van nummerpaal naar nummerpaal, stempel mijn boekje bij de vogelhuisjes, zwier aan de grote bel, ga naar keurige wc’s met verwarmde brillen in een totaal verlaten bos, loop over bruggetjes over lawaaiige rivieren en voel de rust. Ik loop het heilige pad, reinig mijn gemoed en het past.

In de avond rust ik uit in de oudste onsen van Japan. Yunomine kookt eieren en mijn billen. Ondanks het hete water die me de adem ontneemt bij het te water gaan, ben ik volkomen in het reine met mezelf en mijn omgeving. De slaapmatten van mijn kamertje zijn zachter dan de wangen van Sneeuwwitje.