Kalimantan: bezoek Dayak Dorp Lopus

Vanuit Kumai of Pangkalanbun begint u aan een ontspannen reis van ongeveer vijf uur richting het afgelegen dorp Lopus, diep in het hart van Kalimantan. Onderweg stopt u kort bij het lokale politiekantoor voor de registratie, een gebruikelijke formaliteit tijdens een rondreis door dit deel van Indonesië. Tegen de late namiddag arriveert u in Lopus, vanwaar u in enkele minuten naar het kleine dorp wandelt dat direct aan de schilderachtige Lamandau-rivier ligt. Hier leeft de Dayak Tomun, een van de vele Dayak-gemeenschappen die dit uitgestrekte deel van Borneo al eeuwenlang bewonen.

Wanneer de avond valt, wordt u op traditionele wijze welkom geheten met een bijzondere blessings-ceremonie. U krijgt hierbij een touwarmbandje met een speciaal blad om, bedoeld om u bescherming en voorspoed te brengen. De ceremonie wordt begeleid door een glas lokale rijstwijn, door de bewoners zelf gestookt en onlosmakelijk verbonden met hun cultuur en spirituele tradities. Het is een authentieke introductie tot het leven van de Dayak en een bijzonder begin van uw reiservaring in dit deel van Kalimantan.

U overnacht in een eenvoudige maar gastvrije homestay in het dorp. U slaapt op een matras op de grond, voorzien van lakens en kussens, en gebruikt een gedeelde mandi die op korte afstand ligt. Voor reizigers die het lokale leven van nabij willen ervaren, is dit een uitstekende manier om de dag af te sluiten. Wie de voorkeur geeft aan nog meer traditie kan ervoor kiezen om te overnachten in een traditioneel Dayak-huis, al biedt de homestay doorgaans net iets meer comfort. Terwijl de geluiden van de jungle rondom u wegsterven, komt u tot rust en maakt u zich klaar voor een nieuwe dag vol natuur, cultuur en bijzondere ontmoetingen.

Na een goede nachtrust begint u de ochtend met een typisch Dayak-gebruik: het uitproberen van de traditionele blaaspijp. Al snel merkt u hoe veel kracht en precisie nodig is om het pijltje gericht weg te schieten. Waar deze jachttechniek vroeger een belangrijk onderdeel was van het dagelijks leven, wordt hij tegenwoordig slechts door enkele bewoners, voornamelijk mannen, beheerst. Het is een leuke en leerzame activiteit die u meteen dichter bij de lokale cultuur brengt.

Wat later op de ochtend trekt u samen met enkele vrouwen van het dorp de bossen in. Tijdens deze wandeling ontdekt u welke eetbare producten hier groeien: paddenstoelen, knollen, eetbare bladeren en frisse bamboescheuten. Ook gaat u op zoek naar een bijzondere boom waarvan de bast voorzichtig wordt verwijderd. Hiervan maakt u later een mooi lapje boombast, dat vroeger als kledingstuk werd gebruikt. Tegenwoordig wordt deze boombast vooral verwerkt tot touw of tot hengels, maar het blijft een fascinerend stukje traditioneel vakmanschap dat nog steeds een plek heeft binnen de Dayak-cultuur.

De verzamelde ingrediënten worden vervolgens bereid voor de lunch, waarbij u uiteraard mag helpen koken als u dat leuk vindt. Het is een heerlijke manier om te ervaren hoe de bewoners van Kalimantan al generaties lang leven met en van de natuur. Na de maaltijd maakt u zich klaar voor het volgende avontuur: een tocht per raft, doorgaans gemaakt van bamboe of soms van rubber, waarmee u de rustige Lamandau rivier afzakt. Hoewel er her en der kleine stroomversnellingen zijn, draait deze tocht vooral om het genieten van de groene jungle die u aan beide oevers omringt. Na ongeveer een uur bereikt u het eindpunt en reist u per auto verder naar het volgende Dayak dorp.

Eenmaal aangekomen stapt u over in kleine gemotoriseerde bootjes en vaart u een smalle zijrivier van de Lamandau op. Door de beperkte breedte raken de boomtoppen boven u elkaar bijna, wat de tocht een sprookjesachtige sfeer geeft. Na een half uur varen legt de boot aan en wandelt u langs de oever verder terwijl de boot door een stroomversnelling wordt voortgetrokken. Even later maakt u een korte wandeling door het tropisch regenwoud, waar de locals zich met succes verzetten tegen de aanplant van oliepalmen. Dankzij hun inzet zijn de omliggende bossen hier nog uitzonderlijk goed bewaard gebleven. Regelmatig hoort u het diepe geklop van de neushoornvogel of de indringende roep van de gibbon, echte hoogtepunten voor natuurliefhebbers, al blijft het spotten van wild afhankelijk van een beetje geluk.

Na de wandeling vaart u terug naar het dorp, ditmaal een Dayak Totum dorp waar het Kaharingan geloof nog sterk leeft. ’s Avonds woont u een indrukwekkende ceremonie bij waarbij de geesten van de voorouders worden uitgenodigd, een spirituele traditie die u een bijzondere inkijk geeft in de lokale cultuur. U overnacht hier bij mensen thuis, in een eenvoudige en wat primitievere homestay dan in het eerste dorp. Het toilet is een houten hokje op palen boven de rivier, en een douche is er niet: net als de bewoners frist u zich ’s ochtends op in de rivier. Het levert een authentieke ervaring op waarbij u het dagelijkse leven van de Dayak van dichtbij meemaakt.

Uw verblijf bij de Dayaks komt tot een einde. Per auto reist u terug naar Kumai of Pangkalanbun, vanwaar u uw rondreis door Kalimantan vervolgt. Tijdens deze rit kunt u nog nagenieten van de indrukwekkende landschappen, de weelderige jungle en de bijzondere ontmoetingen met de lokale bevolking die deze reis zo uniek maken.