Tadzjikistan en Kirgizië Reis

U komt aan in Dushanbe, de hoofdstad van Tajikistan. De stad is klein, aangenaam en straalt een typische Centraal-Aziatische sfeer uit, vooral op de bruisende bazaar van Dushanbe. Hier ziet u mannen in leren laarzen en lange jassen, vrouwen in gebloemde jurken en een overvloed aan lokale producten. Het is een perfecte plek om het dagelijkse leven in Tajikistan te ervaren.

Een bezoek aan het Museum of National Antiques mag niet ontbreken. Het museum toont veel historische opgravingen, met als hoogtepunt een liggende boeddha van Kurgan Teppa, de grootste van Centraal-Azië sinds de vernietiging van de boeddha’s bij Bamiyan in Afghanistan door de Taliban. Dit maakt het museum tot een belangrijke bezienswaardigheid in Dushanbe.

Maak een ontspannende wandeltocht over de centrale Rudakhi boulevard en bezoek de Yakoub moskee, het imposante standbeeld van Somoni en de bijbehorende landkaart van het Rijk der Samanieden. Voor liefhebbers van geschiedenis en cultuur is een uitstapje naar Hissar aan te raden, waar de overblijfselen van een 18e-eeuws fort uit het tijdperk van het Emiraat van Buchara te bewonderen zijn. Deze excursie is een populaire activiteit tijdens een rondreis door Tadzjikistan.

Vandaag begint de lange tocht door het indrukwekkende landschap van Tajikistan. De jeeps worden bepakt, u maakt kennis met uw gids en chauffeur en vertrekt voor het eerste, relatief makkelijke traject.

Een uurtje rijden buiten Dushanbe ligt Kurgan Teppa, de vindplaats van de grootste boeddha van Centraal-Azië. Vervolgens vervolgt u de tocht richting het zuidelijke deel van Tajikistan. Hoewel dit op de kaart misschien een omweg lijkt, is de rechtstreekse route van Dushanbe naar Khorog een extreem slechte weg. Deze alternatieve route is beter begaanbaar, maar nog steeds uitdagend volgens Tadzjiekse begrippen.

Houd rekening met mogelijke vertragingen door zware regenval, die kan leiden tot overstromingen, landslides of modderstromen. U overnacht in een guesthouse of homestay in Kulob, midden in de lokale omgeving.

Vandaag staat een lange, maar indrukwekkende reisdag op het programma. U laat het vruchtbare, groene landschap van het zuidelijke deel van Tajikistan achter u en rijdt richting de grensregio met Afghanistan. De route volgt de Panjrivier, de natuurlijke grens tussen beide landen, terwijl het landschap steeds ruiger en woester wordt.

Aan de overkant van de rivier ziet u eenvoudige Afghaanse dorpjes, bestaande uit lemen huizen. Hoewel het leven aan de Tadzjiekse kant eenvoudig is, biedt het nog altijd meer comfort dan aan de overzijde, waar geen wegen of voertuigen zijn en alleen wandelpaden geschikt voor muilezels en paarden aanwezig zijn.

Zoals gebruikelijk tijdens deze tocht, is de reistijd moeilijk exact te voorspellen. Alles hangt af van de staat van de wegen, eventuele pech met voertuigen en vertragingen bij controles. Uiteindelijk bereikt u de grensplaats Kalaikhum, het begin van de indrukwekkende Pamirregio. Hier maakt u kennis met de trotse inwoners van Gorno Badakshan, de Pamiri’s.

U overnacht in een zeer eenvoudig hotel direct aan de grensrivier met Afghanistan, waar u de rust en het unieke uitzicht over de omgeving kunt ervaren. Deze dag biedt volop gelegenheid om het grenslandschap en de bijzondere cultuur van de Pamiri’s te observeren en eventueel korte wandelingen langs de rivier te maken.

Vandaag staat een avontuurlijke tocht naar de prachtige Bartangvallei op het programma. Deze afgelegen vallei biedt de mogelijkheid voor mooie, soms pittige wandelingen, om het spectaculaire berglandschap en de unieke natuur van Tajikistan te ervaren.

De wegen naar de vallei zijn vaak slecht en kunnen door weersomstandigheden of landslides geblokkeerd raken, waardoor het programma soms aangepast moet worden. Desondanks blijft de tocht een onvergetelijke ervaring voor reizigers die houden van avontuur en het ontdekken van afgelegen regio’s.

U overnacht in een homestay in het schilderachtige dorpje Khizev, een van de mooist gelegen dorpen van Tajikistan. Het dorp ligt tussen twee bergmeren, te midden van een schitterende omgeving, waardoor u hier volledig kunt genieten van de rust en schoonheid van de Bartangvallei.

U keert vandaag terug naar de beroemde Pamir Highway en blijft de Panjrivier volgen, die zich door het ruige gebergte slingert. Onderweg ziet u wegroestende tanks, achtergelaten door het Sovjetleger tijdens hun terugtocht uit Afghanistan. Let goed op de borden met ‘Mini’, dit zijn mijnenvelden. Gelukkig zijn er inmiddels teams bezig met het opruimen van de mijnen, maar het zal nog jaren duren voordat alle mijnen veilig verwijderd zijn.

Aan het einde van de middag bereikt u Khorog, de hoofdstad van Gorno Badakshan. De stad is een typische herinnering aan het Sovjettijdperk, met veel betonachtige gebouwen. Er is een kleine bazaar waar u wat kleine inkopen kunt doen en de laatste kans heeft om te e-mailen of te internetten, al kunnen stroomstoringen dit soms bemoeilijken. Ook kunnen de chauffeurs hier de laatste benzine inslaan voordat de reis verder gaat.

Vandaag begint een van de absolute hoogtepunten van uw rondreis door Tajikistan: de spectaculaire tocht door de Wakhan Corridor. U start met een bezoek aan de warmwaterbronnen van Gharm Chasma, gelegen in kalksteenrotsen en vergelijkbaar met de beroemde bronnen van Pamukkale in Turkije. Deze natuurlijke attractie is een van de mooiste bezienswaardigheden in de Pamir.

Vervolgens rijdt u naar Ishkashim, een historische grensplaats met Afghanistan. Hier moet u zich registreren, kunt u lunchen en een wandeling maken over de lokale bazaar van Ishkashim. Bewonder het iconische Leninbeeld en geniet van een eerste blik op het imposante Hindu Kush-gebergte. Ishkashim is historisch bijzonder: hier werd destijds de Great Game beëindigd en besloten de Russen en Britten van de Wakhan Corridor een neutrale zone te maken.

Langzaam rijdt u verder door de Wakhan Corridor over stoffige of modderige wegen langs een meanderende rivierbedding. Aan de ene kant rijzen de uitlopers van de Hindu Kush op, aan de andere kant het indrukwekkende Pamirgebergte. Onderweg passeert u kleine traditionele dorpjes en ziet u kinderen met kudden schapen en geiten. In de verte torent de imposante Karl Marx-piek van 6723 meter boven het landschap uit, een iconisch punt voor reizigers in de Pamir.

U overnacht in het dorpje Yamchum, gelegen bij de ruïnes van een oud fort dat vermoedelijk uit zoroastrische tijden stamt en bedoeld was om deze tak van de Zijderoute te beschermen. Aan het einde van de dag kunt u ontspannen in de warmwaterbronnen van Bibi Fatima, volledig uitgehouwen in de rotsen en een unieke ervaring die u niet mag missen tijdens een reis door de Pamir. Deze dag combineert cultuur, geschiedenis, avontuur en natuurschoon, ideaal voor reizigers die het echte Pamirlandschap willen ontdekken.

Onderweg naar Langar passeert u het traditionele dorpje Yamg, bekend om zijn typische Pamirhuizen. In deze huizen vindt u vijf pilaren, een verwijzing naar de vijf pilaren van de islam en de vijf heilige imams voor de Ismaëlieten. Deze houten verhogingen dienen overdag als zitplaats en ’s avonds om op te slapen. In Yamg bezoekt u het huismuseum van de sufi-heilige Mubarak Kadam, waar muziekinstrumenten, weefgetouwen en heilige geschriften te bewonderen zijn. De toegangspoorten zijn rijk bewerkt en versierd met de enorme hoorns van Marco Polo-schapen. Het hele dorp zal vaak uitlopen om kennis te maken met bezoekers.

Uw tocht door de Wakhan Corridor vervolgt zich en u maakt kennis met een ander deel van de geschiedenis. In de rotswanden ziet u boeddhistische grotten en overblijfselen van wat mogelijk een boeddhistische stupa of een zoroastrische vuurtempel was. Archeologen hebben hier nog veel werk te verrichten om de historische betekenis volledig te ontsluiten.

U arriveert uiteindelijk in Langar, waar de Wakhirivier samenkomt met de Panjrivier. Momenteel wordt hier een brug gebouwd naar Afghanistan, waarmee de Pamir Highway in de toekomst verbonden zal worden met de Karakorum Highway in Pakistan, een ontwikkeling die een nieuw tijdperk voor deze geïsoleerde regio kan inluiden.

In Langar bezoekt u het gemeenschapshuis, gebouwd voor de Aga Khan, leider van de Ismaëlieten en bekend van de Aga Khan Foundation. Deze stichting zet tal van ontwikkelingsprojecten op in de Pamirregio en Noord-Pakistan. Ismaëlieten hebben geen traditionele moskeeën; ze komen samen in gemeenschapshuizen en heilige plekken, de zogenaamde mazars. Een van de mooiste voorbeelden ligt tegenover het gemeenschapshuis, met een graf bedolven onder de hoorns van Marco Polo-schapen. Voor wie nog meer cultuur en geschiedenis wil ontdekken, is een wandeling naar boven een aanrader. Hier vindt u diverse petrogliefen in de rotsen en kunt u genieten van een prachtig uitzicht op de bergpieken van het Hindu Kush-gebergte.

U verlaat de Wakhan Corridor en maakt een indrukwekkende tocht dwars over een bergketen met adembenemende vergezichten. Onderweg passeert u met ijs bedekte bergmeren en een eenzame militaire post, en beklimt u de Kargushpas op 4344 meter. Zo bereikt u het oostelijk deel van de Pamir, een compleet ander landschap dan in de Wakhan Corridor. Waar u eerder nog groen veldjes en enkele bomen zag, is hier alles kaal en desolaat.

In dit afgelegen gebied woont bijna niemand, op enkele Kirgizische nomaden na met hun kudden yaks. Overal weerspiegelen de bergmeren het zonlicht; elk meer lijkt betoverender dan het vorige. U overnacht in een eenvoudig homestay in het dorpje Bulunkul. De barakken, wegroestende containers en andere overblijfselen uit het Sovjettijdperk worden langzaam vervangen door stenen huizen en betere voorzieningen.

De omgeving is hier werkelijk adembenemend. Het is mogelijk een prachtige wandeling te maken bij de meren Bulunkul en Yashikul. Houd er rekening mee dat u zich op grote hoogte bevindt, ongeveer 3800 meter, dus neem de tijd en doe het rustig aan. Deze dag combineert rauwe natuur, bergmeren en authentieke nomadenervaringen, ideaal voor reizigers die de Pamir willen ontdekken.

U rijdt verder over de Pamir Highway, een eindeloze streep asfalt door een verlaten en ruig landschap. Onderweg passeert u enkele kleine nederzettingen, kudden yaks en hier en daar een yurt, waardoor het echte leven in deze afgelegen regio zichtbaar wordt.

Uw bestemming is Murghab, de grootste nederzetting in deze omgeving. De omgeving oogt troosteloos met barakken, verrot beton en roestende containers, maar u ontmoet ook een nieuwsgierige lokale bevolking. Vanaf hier krijgt u een eerste blik op de imposante bergreus Muztagh Ata, gelegen aan de Chinese kant van de Pamir. De werkloosheid in deze regio is bijna 100%, een direct gevolg van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, waarna de meeste Russische arbeiders die voor werk zorgden, zijn vertrokken.

Murghab biedt een fascinerend inzicht in het harde leven in het oostelijk deel van de Pamir, een gebied waar de natuur en het landschap het dagelijkse leven van de inwoners volledig bepalen.

Vanuit Murghab maakt u een indrukwekkend uitstapje naar het Rangkulmeer. Dit afgelegen bergmeer biedt een prachtig uitzicht over de omringende hoogvlaktes van de Pamir. Met een beetje geluk ziet u in de verte de toppen van Muztagh Ata en Kongur Shan, de hoogste bergen van de Pamir, gelegen aan de Chinese kant.

Het Rangkulmeer is een bijzondere stop voor reizigers die het Karakorum-gebergte willen bewonderen. Met een beetje geluk ziet u hier Kirgiese nomaden met hun kuddes yaks op de hoge alpenweiden.

U rijdt verder over de Pamir Highway en stijgt langzaam naar de Ak-Baitalpas, met 4655 meter het hoogste punt van deze reis. Vanaf hier begint een lange, schilderachtige afdaling naar het Karakulimeer, het grootste meer van het Pamirgebergte. Het meer ligt zo hoog dat er nauwelijks leven mogelijk is en wordt omringd door een indrukwekkende reeks bergpieken, waaronder de majestueuze Pik Lenin van 7134 meter.

Voor u bij het meer aankomt, passeert u een oude stenen barak, de Pamirski Post. Ooit een vooruitgeschoven post van het tsaristische rijk, vormt deze nu een stille herinnering aan een vergeten tijdperk. De Pamir Highway volgt hier lange tijd de grens met China en af en toe kunt u Chinese grenswachten zien patrouilleren, wat de afgelegen ligging en strategische betekenis van deze route benadrukt.

Vandaag verlaat u Tajikistan en maakt u de overgang naar Kirgizstan via de indrukwekkende Kyzyl Artpas op 4282 meter hoogte. Vlak voor deze pas begint u met de Tadzjiekse douaneformaliteiten, die soms wat langer kunnen duren. De dienstplichtige soldaten nemen alle tijd om de buitenlanders zorgvuldig te controleren. Zodra u deze procedure achter u heeft gelaten, bereikt u het hoogste punt van de pas en begint de spectaculaire afdaling naar Kirgizstan.

Beneden wacht opnieuw een douanecontrole, ditmaal bij de Kirgizische grens. Daarna rijdt u de prachtige Pamir Alai vallei in, een groene oase waar een rivier rustig doorheen kronkelt. Aan de ene kant rijzen de imposante toppen van het Pamirgebergte op, met als meest markante piek Pik Lenin, terwijl aan de andere kant de majestueuze Pamir Alai bergketen u begeleidt. Bij helder weer strekt het adembenemende uitzicht zich uit over de hele bergketen, waarbij de witte toppen scherp afsteken tegen de heldere blauwe lucht.

Onderweg passeert u de Kirgizische dorpjes Sary Tash en Sary Mogul, typische dorpjes met witte huizen waar de lokale bevolking hun akkertjes bewerkt. Velen trekken in de zomermaanden naar hoger gelegen gebieden om hun yurts op te zetten en de kudden te laten grazen. Het landschap ademt rust en authenticiteit uit, en onderweg bieden zich volop mogelijkheden voor korte wandelingen en fotostops om de unieke berglandschappen vast te leggen.

Uw eindbestemming voor vandaag is Achik Tash, het basiskamp van Pik Lenin. Hier krijgt u een eerste indruk van deze iconische berg en de indrukwekkende omgeving, een perfecte plek om te acclimatiseren en te genieten van de stilte en grandeur van de Pamirs. Voor wie wil, zijn er hier wandelmogelijkheden in de nabijheid van het kamp, terwijl u geniet van het panoramische uitzicht op de hoogste pieken van Centraal-Azië.

U wordt wakker met, hopelijk, een adembenemend uitzicht op Pik Lenin, een van de hoogste bergen in de voormalige Sovjet-Unie. Deze imposante piek van 7134 meter blijft een grote aantrekkingskracht uitoefenen op bergbeklimmers van over de hele wereld. Zelfs zonder direct de top te willen bereiken, biedt de omgeving spectaculaire landschappen en een onvergetelijke ervaring.

In de zomermaanden zijn er tal van kleine meertjes in de omgeving, gevuld met smeltwater van de omliggende gletsjers. Dit maakt het gebied ideaal voor wandelingen van verschillende lengtes en niveaus, waarbij u kunt genieten van het ruige berglandschap, spiegelende bergmeren en de serene rust van de hooggelegen valleien. Het is een perfecte gelegenheid om het indrukwekkende Pamirgebergte van dichtbij te ervaren.

U rijdt verder door de Pamir Alai naar Osh, de tweede stad van Kirgizstan. Onderweg stijgt de weg vlak na Sary Tash over de Taldykpas en daarna daalt u langzaam af richting Osh. De route biedt spectaculaire vergezichten over de bergen en valleien van dit deel van Centraal-Azië.

In Osh mag een bezoek aan de beroemde bazaar niet ontbreken, een van de grootste markten van Centraal-Azië. Let op: in 2025 wordt de bazaar verplaatst van het stadscentrum naar de rand van de stad. Overal vindt u kraampjes met lokale producten, van textiel tot vers gebakken brood, vlees, groenten en fruit. Het is een perfecte plek om de lokale cultuur en handel te ervaren.

Wandelliefhebbers kunnen de heilige berg Suleiman Gora beklimmen, een belangrijk pelgrimsoord voor moslims. Volgens de overlevering zou Mohammed hier ooit hebben gebeden. De meest beroemde pelgrim, Babur, geboren in de Ferganavallei en stichter van de Indiase Moghul-dynastie, bouwde hier een kleine moskee, de Dom Babura. Een wandeling naar de top biedt niet alleen een culturele ervaring, maar ook prachtige uitzichten over de stad en de omliggende valleien.

Vanaf nu begint de grote doorsteek door het centrale berglandschap van Kirgizstan. U vertrekt richting Uzgen, waar u een complex van drie oude mausolea bezoekt, een van de weinige historische bezienswaardigheden van het land. Deze gebouwen zijn overblijfselen uit het tijdperk van de Karakhanieden, een dynastie uit de 12e eeuw die de islam definitief vestigde als godsdienst en vanuit Kashgar over hun rijk regeerde. De mausolea zijn prachtig versierd met patronen in klei, een voorloper van de turquoise mozaïeken die later in steden als Samarkand en Buchara te zien zijn.

Na Uzgen rijdt u langzaam de bergen in. Stedelijke nederzettingen blijven achter u, en na het oversteken van een pas verschijnt het blauwe water van het Toktogulmeer in de verte, schitterend tussen de bergen. Onderweg volgt de weg de kronkelende Naryn rivier, die het landschap een extra dimensie van schoonheid en sereniteit geeft. Deze route biedt een perfecte combinatie van historische bezienswaardigheden en indrukwekkende natuurlijke landschappen.

U vervolgt de tocht door het indrukwekkende berglandschap van Kirgizstan. Vandaag staat opnieuw een hoge bergpas op het programma: de 3184 meter hoge Ala Belpas. Eenmaal boven bereikt u de uitgestrekte Suusamyr hoogvlakte, een gebied dat ’s zomers geliefd is bij nomaden om hun schapen te hoeden en tevens een populaire stop voor reizigers die onderweg zijn van Osh naar Bishkek. Veel chauffeurs maken hier een tussenstop om te eten en te genieten van het panoramische uitzicht.

U verlaat de hoofdweg Osh – Bishkek en neemt de kleine afslag richting Kizil Oy. De weg is nu niet meer verhard en slingert door een prachtig, groen berglandschap. In het charmante dorpje Kizil Oy overnacht u in een lokale homestay, waar u kunt genieten van de rustige omgeving en het authentieke dorpsleven.

De hoogste tijd om een van de mooiste bergmeren van Kirgizstan te bezoeken: het op 3016 meter hoog gelegen Son Kulmeer. Deze indrukwekkende plek is in de zomermaanden een favoriete verblijfplaats voor nomaden, die hier hun yurts neerzetten. Overal zijn kudden schapen, geiten, paarden en yaks te zien, waardoor het landschap levendig en authentiek aanvoelt.

Het grote, visrijke meer is niet geschikt om in te zwemmen en is moeilijk toegankelijk door de moerassige omgeving. U kunt echter volop genieten van het leven van de nomaden, prachtige wandelingen maken langs het meer of zelfs een paard huren om de omgeving te verkennen. Tijdens uw wandeling is de kans groot dat u uitgenodigd wordt om een kijkje te nemen in een yurt en zo kennis te maken met de lokale tradities en gastvrijheid.

Geniet van een vrije dag bij het prachtige Son Kulmeer, een van de hoogtepunten van Kirgizstan. Tijdens een wandeling door de omgeving wordt u vast en zeker uitgenodigd om een kijkje te nemen in een yurt. Van binnen zijn de yurts vaak prachtig bekleed met kleurrijke vilten tapijten, terwijl achterin dekens en matrassen netjes zijn opgestapeld. De hele familie slaapt er ’s avonds, soms wel meer dan tien personen.

Recht tegenover de ingang bevindt zich de tör, de plaats voor de belangrijkste gasten, terwijl mannen rechts en vrouwen links zitten. In de meeste yurts vindt u een primitieve keuken; soms is er een aparte yurt als keuken ingericht. Terwijl de mannen de kudden beheren, jagen of elkaar bezoeken, bereiden de vrouwen grote ronde broden en koken zij kezmeh (noedelsoep) in de kazan, een grote ronde ketel. Daarnaast worden koeien en merries gemolken, waarbij vooral de melk van merries een belangrijke rol speelt voor de Kirgiezen.

Drie keer per dag worden de veulens naar de merries gebracht om te melken. De melk wordt gekarnd en verwerkt tot verschillende traditionele producten, zoals koumis (licht gefermenteerde merriemelk), de favoriete drank van de Kirgiezen, kaimak (vette room), surumai (gekookte boter) en airan (yoghurt). Gasten worden hier altijd gastvrij mee ontvangen, waardoor u een authentieke blik krijgt op het leven van de Kirgizische nomaden.

Vandaag maakt u een lange reis naar de Kirgizische hoofdstad Bishkek. Onderweg krijgt u de kans om te genieten van het schitterende Issyk Kul-meer, het op een na grootste alpiene meer ter wereld, na het Titicacameer in Zuid-Amerika. Het meer biedt een perfecte combinatie van berg- en watersport: zwemmen, varen of ontspannen op het strand terwijl u uitkijkt over de imposante bergketens die het meer omringen.

Pas in de vorige eeuw verschenen hier de eerste stedelijke nederzettingen, voornamelijk koloniale buitenposten van het Russische rijk. Nog steeds proeft u iets van deze koloniale sfeer wanneer u langs de vele beschilderde houten huizen in de straten van Karakol of Ananieva loopt. Naast de Russen vestigden zich ook Dunganen en Oeigoeren die uit China waren gevlucht. Tijdens de sovjetperiode groeide het Issyk Kul uit tot een geliefde toeristische bestemming met vakantieparken, kuuroorden en sanatoria.

In de afgelopen jaren neemt het lokale toerisme toe en wordt er gewerkt aan de infrastructuur rondom het meer. Tegen het einde van de middag arriveert u in Bishkek, klaar om de hoofdstad van Kirgizië verder te ontdekken.

De laatste dag van uw reis brengt u door in de hoofdstad Bishkek, een aangename stad vol parken, gezellige terrasjes en overal uitzicht op de besneeuwde toppen van het Tien Shan gebergte. U kunt een bezoek brengen aan de Osh bazaar, een van de grootste en levendigste markten van Centraal-Azië, waar u kunt rondstruinen langs talloze kraampjes met lokale producten, textiel en kruiden.

Voor liefhebbers van geschiedenis en Sovjetnostalgia biedt Bishkek diverse musea. Het staatshistorische museum in het in 1927 gestichte Leninmuseum is momenteel gesloten voor renovatie, maar in het Frunze museum leert u meer over generaal Frunze, de Russische generaal die de stad veroverde en aan wie Bishkek lange tijd haar naam te danken had.