Armenie Compleet reis

U komt aan in de Armeense hoofdstad Yerevan. Op de luchthaven wordt u opgewacht door onze lokale vertegenwoordiger en naar uw centraal gelegen hotel gebracht. Yerevan is niet alleen de hoofdstad van Armenië, maar ook verreweg de grootste en belangrijkste stad van het land. Gelegen aan de Hrazdan rivier is het omringd door bergen. 

Meest imposant is, bij helder weer, het zicht op de Mt. Ararat, gelegen in buurland Turkije. Het gebied wordt door de Armeniërs gezien als historisch Armeens grondgebied. Volgens vele gelovigen zou de Ark van Noach op deze, voor Armenen, heilige berg gestrand zijn. 

Yerevan is een prettige stad met een aantal interessante bezienswaardigheden in de stad en in de nabije omgeving.

Ter kennismaking maakt u met een lokale Engelssprekende gids een wandeling door de Armeense hoofdstad. Zie hoe de stad zich ontworstelt aan het Sovjet-verleden en op zoek is naar een nieuwe identiteit. Het Plein van de Republiek (voorheen Leninplein) is het hart van de stad. Hier liggen het Nationaal Historisch Museum en het Nationale Kunst Museum. Wandel van het plein over de Hanrapetutyan straat met haar statige gebouwen uit de Sovjet-tijd, afgewisseld met moderne nieuwbouw. Op het Plein van de Vrijheid bevindt zich de Nationale Opera. Op en rond dit plein bevinden zich talloze restaurants en cafés; hier is het vooral ’s avonds goed toeven.

De Matenadaran is de bekendste bibliotheek van het land, vol eeuwenoude Armeense manuscripten en miniaturen. Van de Opera is het een kort stukje lopen naar de ‘Cascade’, lange trappen met een waterval. Loop hier naar boven voor een mooi uitzicht over de stad. Onder de trappen bevinden zich verschillende galerieën met moderne kunst. Ook het standbeeld van Moeder Armenië, dat hoog boven Yerevan uittorent, biedt een fraai uitzicht over de stad. Het monument ter herinnering aan de genocide van begin 20e eeuw mag niet ontbreken tijdens uw wandeling. Met beeldmateriaal, foto’s en krantenartikelen wordt een beeld geschetst van de tragische geschiedenis die het land kent.

Mocht u speciale interesse hebben in de sovjet brutalistische architectuur, dan kunt u het privé-architectuurmuseum van de architect Artur Tharkhanyan bezoeken (op afspraak). Een van de beroemdste architecten in de Sovjet-Unie en verantwoordelijk voor o.a. Zvartnots luchthaven, het Paleis van de Jeugd, het Genocide monument en de ijzeren fontein in Gyumri.

Mocht u helemaal in sovjet-sferen willen blijven, dan raden we een bezoek aan de sovjet-club aan, met een indrukwekkende collectie aan artefacten, inclusief auto's, bussen en heel veel interieurs.

Vandaag brengt u een bezoek aan Garni en Geghard, gelegen in de nabijheid van Yerevan. Op ongeveer een uur rijden oostwaarts van Yerevan ligt bij Garni een Romeinse zonnetempel uit de eerste eeuw. Nadat Armenië zich in de vierde eeuw tot het christendom bekeerde, werden veel tempels verwoest. Deze tempel bleef gespaard omdat het inmiddels de zomerresidentie van de koninklijke familie was geworden. In de restanten van het badhuis is een goed bewaard gebleven mozaïek te bezichtigen. Mooi gelegen op de rand van een steile kloof biedt het tevens een fraai uitzicht over de omgeving en de Azat-rivier. Wilt u een wandeling maken in de kloof, geef dit dan door aan uw landenspecialist.

Enkele kilometers voorbij Garni ligt het grottenklooster van Geghard. Dit klooster uit de vierde eeuw ligt aan de rand van een bergwand en is gedeeltelijk in de rotsen uitgehouwen. De donkere kapellen zorgen voor een indrukwekkende akoestiek en bijzondere lichtinval. Volgens de overlevering werd hier de speer (‘geghard’) bewaard die Jezus doorstak.

Per auto met chauffeur begint u aan uw rondreis door Armenië. Op een klein uur rijden van Yerevan ligt het fraai gelegen klooster van Khor Virab, met slechts de Turkse grens als obstakel tussen het klooster en de imposante heilige berg Ararat. Oorspronkelijk was het een gevangenis waar Sint Gregorius de Verlichter gevangen zat. Hij slaagde er in het jaar 301 in om de koning tot christen en Armenië tot het christendom te bekeren.

Vervolgens reist u de landschappelijk fraaie provincie Vayots Dzor binnen. Het dorpje Areni is befaamd om zijn Armeense rode wijn. Een stop bij een van de lokale wijnfabriekjes is mogelijk. Opvallend zijn hier de vele kraampjes met grote colaflessen gevuld met rode wijn, populair bij Iraanse truckers die zo flessen wijn naar hun alcoholvrije land proberen te smokkelen.

Onderweg naar het Noravank klooster kunt u de grotten van Areni bezoeken, waar 6000 jaar geleden al mensen leefden en hier de eerste wijn ter wereld produceerden.

Een korte bergpas brengt u naar een indrukwekkende canyon. Te midden van prachtige gekleurde rotspartijen ligt het Noravank klooster uit de 13e eeuw. Gesticht door bisschop Hovhannes was dit ‘nieuwe klooster’ lange tijd niet toegankelijk voor vrouwen en leken. De roodbruine kleuren van het klooster in combinatie met de steile rode rotshellingen leveren fraaie plaatjes op.

Eindpunt van de dag is Jermuk (ook wel geschreven Dzhermuk), bekend om het heilzame bronwater en de verschillende kuuroorden. Het plaatsje ligt op 2.100 meter hoogte in een prachtige omgeving. Een kabelbaan brengt u naar 2.285 meter met een mooi uitzicht over de glooiende omgeving. In Jermuk vindt u vele sanatoria uit de sovjettijd. Een aantal zijn inmiddels gerenoveerd en anderen zijn in ernstig vervallen staat. Midden in het centrum vindt u de Hal met Fonteinen, waar u zelf het bronwater kunt drinken. Elke kraan heeft warmer water dan de vorige!

U reist verder naar het stadje Goris, de meest oostelijk gelegen plaats van Armenië. Goris is de uitvalsbasis voor een bezoek aan het Tatev klooster en de grottenstad Khndzoresk. Onderweg stopt u bij het stadje Sisian, waar Zorats Karer te vinden is. Dit is een verzameling van meer dan 200 rechtopstaande stenen, ook wel bekend als Karahunge of de Armeense Stonehenge. Waarschijnlijk diende het als observatorium en het is zelfs enkele eeuwen ouder dan de Britse versie.

Op ongeveer een uur rijden van Goris ligt het Tatev klooster, hoog op een rots gelegen en oorspronkelijk gesticht in de 9e eeuw. Het behoort tot de mooiste kloosters van het land. In de hoogtijdagen woonden er zo’n 1000 monniken, maar het klooster werd door de eeuwen heen verwoest en in de 17e en 18e eeuw gerenoveerd tot het huidige complex. U bereikt het klooster met een rit van ruim 10 minuten via een van de langste kabelbanen ter wereld. De gondels voeren over twee diepe kloven en bieden adembenemende vergezichten over de omgeving en de Vorotan rivier.

Op zo’n 15 km van Goris ligt het grottendorp Khndzoresk, gelegen in een mooie, groene kloof. Tot in de jaren ’50 van de vorige eeuw werden de in de rotsen uitgehakte huizen nog bewoond. Tegenwoordig dienen ze vooral als stallen en opslag. Het grottencomplex wordt vaak vergeleken met Cappadocië in Turkije.

U reist verder richting het Sevanmeer. Een mooie route brengt u over de Selimpas. Vlak onder het hoogste punt van de pas (2410 meter) ligt de Selim karavanserai, ook wel Orbelian karavanserai. Deze karavanserai lag aan de Armeense tak van de Zijderoute en is in de 14e eeuw gebouwd.
Na de pas daalt u af naar het meer en via een mooie route komt u aan in Noratus/

Hier vindt u een kerkhof met een groot aantal khachkars, grote stenen of stèles bewerkt met rozetten en kruismotieven, die ter nagedachtenis van belangrijke gebeurtenissen dienen. Terwijl jongens hier voetbal spelen met de khachkars als doelpalen, verkopen oudere vrouwen en jonge meisjes hun borduursels tussen de zerken.

Het Sevanmeer is één van de drie heilige Armeense meren en het enige dat volledig op Armeens grondgebied ligt (de andere twee zijn het Vanmeer in Turkije en het Meer van Urumiye in Iran). Het meer ligt op 1900 meter hoogte, is van vulkanische oorsprong en herbergt veel vis. Op een schiereilandje ligt het kleine Sevanavank klooster.
Het meer is een populaire zomervakantiebestemming voor de Armeense bevolking. Er worden diverse wateractiviteiten georganiseerd en men geniet hier van picknicks en het roosteren van sjasliks. In het voor- en najaar is het er vaak veel rustiger.

U verlaat het Sevanmeer en rijdt de bergen van de zogenaamde Lage Kaukasus in naar het bergdorpje Dilijian. Door de lokale bevolking wordt het ook wel ‘klein Armeens Zwitserland’ genoemd. In de Sovjet-tijd was het een populair kuuroord met een groot sanatorium. In het dorp staan enkele typische, gerestaureerde houten huizen uit de 19e eeuw. De bos- en heuvelachtige omgeving leent zich uitstekend voor een mooie wandeling.

In de omgeving vindt u het kleine Parz-meer en de kloosters van Haghartsin en Goshavank. Haghartsin ligt aan het einde van een smalle weg die door een bebost dal voert. Dit van oorsprong 10e-eeuwse klooster werd in de loop der eeuwen uitgebreid en was lange tijd een belangrijk cultureel, religieus en educatief centrum. Het klooster van Goshavank uit de 12e eeuw ligt vlakbij het dorpje Gosh. Het mooie vervallen complex omvat enkele kerken, een klokkentoren, een binnenplaats en verschillende kachkars, de kenmerkende Armeense zerken die u op vele plekken in Armenië zult zien.

Vanuit Dilijian daalt u af en komt in een vallei met enkele dorpjes van de Molokanen, een Russische geloofsgemeenschap die twee eeuwen geleden door tsaar Nicolaas I naar Armenië werd verbannen. Het is een opvallende bevolkingsgroep met lichte huid en blonde haren, die tussen de donker getinte Armeniërs opvalt. In de dorpjes ziet u Russisch uitziende baboesjka’s, grootmoedertjes met hoofddoeken en kleurrijke schorten, terwijl de mannen indrukwekkende baarden dragen. De Molokanen hebben alle moderne comfort afgezworen en leven als een sekte van non-conformistische christenen, zoals in de 19e eeuw.
U kunt een bezoek brengen aan een van deze huizen, waar u gastvrij ontvangen wordt, in het dorp Fioletovo.

Vanuit de industriestad Vanadzor reist u verder door de Debed canyon, die in Georgië uitmondt in de Koera rivier, naar het stadje Alaverdi. Alaverdi heeft een geheel eigen karakter met al z'n immense fabrieken die in vervallen staat zijn, nu de kopermijnen gesloten zijn. Ook ziet u enkele gondels hangen aan een niet mee functionerende kabelbaan die ooit het bovenste gedeelte van de stad (waar de arbeiders van de fabrieken en mijnen woonden) verbond met het lagere gedeelte. In Alaverdi zelf ziet u ook een eeuwenoude brug, de Sanahin boogbrug uit de 12e eeuw.
U overnacht in het nabijgelegen dorpje Haghpat.  Dit hoger gelegen dorp biedt schitterende vergezichten.

Rondom Hagpat vindt u  prachtige kloostercomplexen van Haghpat en Sanahin. Van oorsprong stammend uit de 5e eeuw, speelden deze kloosters een belangrijke rol in de verspreiding van de Armeense cultuur. Beiden staan vanwege hun bijzondere architectuur op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Haghpat betekent 'hoge muur' en wanneer u voor het klooster staat, zult u begrijpen waarom. Hier bevinden zich de graven van verschillende Armeense dichters en filosofen. De akoestiek in het klooster is bijzonder en het klooster zelf is zeer fotogeniek. Het klooster van Sanahin stond vooral bekend om zijn school voor kalligrafie.

Met een lokale gids maakt u vandaag een mooie wandeling tussen beide kloosters, midden in deze indrukwekkende omgeving. U kunt zelf overleggen met de gids hoe lang en zwaar u de wandeling wilt maken.

Er zijn desgewenst ook andere wandelingen te maken rondom de Debed canyon. 

Een aanrader is ook het klooster van Akhtala met de mooiste fresco's van Armenië. Een ander klooster (waar u wel even heen moet klimmen) met mooie fresco's is het klooster van Kobayr.

Vandaag reist u via een landschappelijk fraaie route naar het in het noordwesten gelegen Gyumri, de tweede stad van Armenië en hoofdstad van de provincie Shirak. In 1924 kreeg de stad die toen Alexandropol heette de naam Leninakan, ter ere van Vladimir Iljitjs Lenin die in januari van dat jaar was overleden. Toen Armenië in 1990 weer onafhankelijk werd, herstelde men de oude naam snel.

Gyumri werd in 1988 door een zware aardbeving getroffen, maar is inmiddels grotendeels weer opgebouwd, met de karakteristieke Armeense tufstenen. Tegenwoordig is Gyumri een levendige en gezellige stad. Het is de stad waar u de meeste bouwwerken uit Tsaristisch Rusland kunt bezoeken, de meeste daarvan in de straatjes van de oude stad, vlakbij het centrale plein. Ook vindt u hier twee mooie kerken, een daarvan in de oranje-zwarte tufstenen waar Gyumri bekend omstaat.
Tevens kunt u het stadsmuseum bezoeken en een uitstapje maken naar het Marmashen klooster, een prachtig gelegen 10e-eeuws complex net buiten de stad.
Aan de rand van Gyumri vindt u de zgn. Iron Fountain, een van de klassieke voorbeelden van het brutalisme. De fontein stond bij de universiteit, maar de universiteitsgebouwen zijn allemaal verwoest in de aardbeving van 1988.

Aan de andere kant van Gyumri kunt u het beeld van Moeder Armenie bezoeken en het 'zwarte fort, een fort stammend uit tsaristisch Rusland.

U reist vandaag verder naar Mt. Aragats, met 4095 meter het hoogste punt van Armenië. Deze vulkaan telt vier pieken. Tussen de pieken ligt het Kari meer, alleen bereikbaar in goed weer.

Aan de voet van een van deze pieken ligt, in een desolate omgeving, de ruïne van het spectaculair gelegen Amberd Fort op 2150 meter hoogte.

Vanuit dit fort heersten de lokale vorsten over dit deel van de regio totdat de Mongoolse legers het verwoestten. Vanaf het fort heeft u prachtige vergezichten op de berg en de laag liggende vlaktes.

Indien u geïnteresseerd bent, kunnen we ook een bezoek organiseren aan Byurukan, een van de belangrijkste observatoria uit de Sovjet-Unie. Het observatorium werkt nog steeds met o.a. een telescoop van 2,6 meter en in een van de andere sterrenwachten de zgn. Schmidt camera. Deze komt uit de collectie van Hitler, door Staling veroverd en uiteindelijk hier in Armenië in werking gesteld.

U reist terug naar de hoofdstad Yerevan. Op een half uurtje rijden van Yerevan ligt bij het stadje Echmiadzin de belangrijkste kathedraal van het land. Al in de 4e eeuw werd hier, op de plek van een oude tempel, één van de eerste christelijke kerken ter wereld gebouwd. De kathedraal is de zetel van de Katholikos, het hoofd van de Armeense kerk.

Probeer uw bezoek aan Echmiadzin op een zondagochtend te plannen. Dan vindt er namelijk een indrukwekkende dienst van enkele uren plaats. Ook al kunt u de dienst waarschijnlijk niet echt bijwonen; het prachtige gezang en de drukte in en om de kerk zijn fascinerend om te horen en te zien. Op andere dagen trekt de kathedraal verschillende Armeense pelgrims van heinde en verre.

Iets buiten Echmiadzin kunt u ook een Tempel van de Yazidi's bezoeken. Al eeuwenlang wonen er Yazidi's in Armenië, maar sinds de aanvallen van IS op de Yazidi's in Irak zijn velen naar Armenie gevlucht. Ze hebben hier nu de grootste Yazidi tempel ter wereld gebouwd, gewijd aan de Engelen uit het Yazidi geloof.

Op weg naar of terugkerend van Echmiadzin kunt u bij Zvartnots, wat letterlijk ‘hemelse engelen’ betekent, de restanten van de kathedraal uit de 7e eeuw bekijken. Deze aan de Heilige Joris gewijde kathedraal was ooit de grootste van het land en zou Echmiadzin moeten overtreffen. Waarschijnlijk werd het ronde bouwwerk in de 10e eeuw verwoest door een aardbeving. De overgebleven zuilen geven nog een goed beeld van de grootsheid. Bij helder weer is de ruïne met op de achtergrond de berg Ararat een imposant plaatje.

We passen de volgorde van de excursies tijdens het verblijf in Yerevan eventueel aan zodat u Echmiadzin op zondag kunt bezoeken.

U wordt naar de luchthaven van Yerevan gebracht voor uw vlucht huiswaarts.