Armenië Reis

U komt aan in de Armeense hoofdstad Yerevan. Op de luchthaven wordt u opgewacht door onze lokale vertegenwoordiger en naar het geboekte hotel gebracht. Afhankelijk van uw aankomsttijd kunt u een eerste stadsverkenning doen. 

 Yerevan is niet alleen de hoofdstad van Armenië, maar ook verreweg de grootste en belangrijkste stad van het land. Gelegen aan de Hrazdan rivier is het omringd door bergen. Meest imposant is, bij helder weer, het zicht op de Mt. Ararat, gelegen in buurland Turkije. Het gebied wordt door de Armeniërs wel als historisch Armeens grondgebied gezien. Volgens vele gelovigen zou de Ark van Noach op deze, voor Armenen, heilige berg gestrand zijn.   Yerevan is een prettige stad met een aantal interessante bezienswaardigheden in de stad en in de nabije omgeving.

Ter kennismaking maakt u met een lokale Engelssprekende gids een wandeling door de Armeense hoofdstad. Zie hoe de stad zich ontworstelt aan het Sovjet-verleden en op zoek is naar een nieuwe identiteit. Het Plein van de Republiek (voorheen Leninplein) is het hart van de stad. Hier liggen het Nationaal Historisch Museum en het Nationale Kunst Museum. Wandel van het plein over de Hanrapetutyan straat met haar statige gebouwen uit de Sovjet-tijd, afgewisseld met moderne nieuwbouw. Op het Plein van de Vrijheid bevindt zich de Nationale Opera. Op en rond dit plein bevinden zich talloze restaurants en cafés; hier is het vooral ’s avonds goed toeven.

De Matenadaran is de bekendste bibliotheek van het land, vol eeuwenoude Armeense manuscripten en miniaturen. Van de Opera is het een kort stukje lopen naar de ‘Cascade’, lange trappen met een waterval. Loop hier naar boven voor een mooi uitzicht over de stad. Onder de trappen bevinden zich verschillende galerieën met moderne kunst. Ook het standbeeld van Moeder Armenië, dat hoog boven Yerevan uittorent, biedt een fraai uitzicht over de stad. Het monument ter herinnering aan de genocide van begin 20e eeuw mag niet ontbreken tijdens uw wandeling. Met beeldmateriaal, foto’s en krantenartikelen wordt een beeld geschetst van de tragische geschiedenis die het land kent.

Mocht u speciale interesse hebben in de sovjet brutalistische architectuur, dan kunt u het privé-architectuurmuseum van de architect Artur Tharkhanyan bezoeken (op afspraak). Een van de beroemdste architecten in de Sovjet-Unie en verantwoordelijk voor o.a. Zvartnots luchthaven, het Paleis van de Jeugd, het Genocide monument en de ijzeren fontein in Gyumri.

Mocht u helemaal in sovjet-sferen willen blijven, dan raden we een bezoek aan de sovjet-club aan, met een indrukwekkende collectie aan artefacten, inclusief auto's, bussen en heel veel interieurs.

Vandaag brengt u een bezoek aan Garni en Geghard, gelegen in de nabijheid van Yerevan. Op ongeveer een uur rijden oostwaarts van Yerevan ligt bij Garni een Romeinse zonnetempel uit de eerste eeuw. Nadat Armenië zich in de vierde eeuw tot het christendom bekeerde, werden veel tempels verwoest. Deze tempel bleef gespaard omdat het inmiddels de zomerresidentie van de koninklijke familie was geworden. In de restanten van het badhuis is een goed bewaard gebleven mozaïek te bezichtigen. Mooi gelegen op de rand van een steile kloof biedt het tevens een fraai uitzicht over de omgeving en de Azat-rivier. Wilt u een wandeling maken in de kloof, geef dit dan door aan uw landenspecialist.

Enkele kilometers voorbij Garni ligt het grottenklooster van Geghard. Dit klooster uit de vierde eeuw ligt aan de rand van een bergwand en is gedeeltelijk in de rotsen uitgehouwen. De donkere kapellen zorgen voor een indrukwekkende akoestiek en bijzondere lichtinval. Volgens de overlevering werd hier de speer (‘geghard’) bewaard die Jezus doorstak.

U verlaat Yerevan voor een mooie rondreis door Armenië. Op een klein uur rijden van Yerevan ligt het fraai gelegen klooster van Khor Virab. Met slechts de Turkse grens als obstakel tussen het klooster en de imposante heilige berg Ararat. Oorspronkelijk was het een gevangenis waar Sint Gregorius de Verlichter gevangen zat. Hij slaagde er in het jaar 301 in om de koning tot christen en Armenië tot het christendom te bekeren. 

Vervolgens reist u de landschappelijk fraaie provincie Vayots Dzor binnen. Het dorpje Areni is befaamd om z’n Armeense rode wijn. Een stop bij een van de fabriekjes is mogelijk. Opvallend zijn hier de vele kraampjes met grote colaflessen gevuld met rode wijn. Vooral populair bij Iraanse truckers die zo wat flessen wijn in hun alcoholvrije land proberen te smokkelen. 

Onderweg naar het Noravank klooster kunt u de grotten van Areni bezoeken, waar 6000 jaar geleden al mensen leefden en hier de eerste wijn ter wereld produceerden.

 Een korte bergpas brengt u naar een verlaten bergkloof. Te midden van prachtige gekleurde rotspartijen ligt het Noravank klooster uit de 13e eeuw. Gesticht door bisschop Hovhannes was dit ‘nieuwe klooster’ lang niet toegankelijk voor vrouwen en leken. De roodbruine kleuren van het klooster in de fraaie omgeving met steile rode rots hellingen levert fraaie plaatjes op. 

Eindpunt van  de dag is Hermon. Dit plaatsje staat bekend om het klooster Hermonivank, uit de 9e eeuw. Ook is het mogelijk een wandeling te maken naar Smbataberd fort. Dit fort dateert terug tot de 5e eeuw en werd in de 10e eeuw versterkt. Om in de 13e eeuw vernietigd te worden door de Mongoolse horde.

Een volgende mooie reisdag volgt met de tocht over de 2400m hoge Selimpas naar het Sevanmeer. Deze pas is al vanaf de tijden van de Zijderoute een belangrijke doorgang over handelswegen. Vlak bij de top van de pas vindt u er een redelijk goed bewaard gebleven 14e eeuwse karavanserai.  

Na de afdaling reist u langs het meer naar het dorpje Noratus. Hier vindt u een kerkhof met een groot aantal khachkars. Dit zijn grote liggende met rozetten en kruismotieven bewerkte plaatstenen of stèles, die ter nagedachtenis dienen van een belangrijke gebeurtenis. Terwijl de jongens voetbal spelen met de khachkars als doelpalen verkopen oudere vrouwen en jonge meisjes tussen de zerken hun borduursels. 

Het Sevanmeer is één van de drie heilige Armeense meren en het enige nog op Armeens grondgebied (de andere twee zijn het Van meer in Turkije en het Meer van Urumiye in Iran). Dit op 1900m hoogte gelegen meer is oorspronkelijk van vulkanische oorsprong en herbergt veel vis. 

Op een schiereilandje in het meer ligt het kleine Sevanavank klooster. Het meer is een van de populairste plekken voor een zomervakantie voor de Armeense bevolking. Er vinden diverse wateractiviteiten plaats en men neemt de tijd om hun sjasliks te roosteren en te genieten van een picknick. In het voor- en najaar kan het er erg stil zijn.

U verlaat het meer en rijdt de bergen van de zgn. Lage Kaukakus in naar het bergdorpje Dilijian. Door de lokale bevolking ook wel ‘klein of Armeens Zwitserland’ genoemd. In de Sovjet-tijd was het een populair kuuroord met een groot sanatorium. In het dorpje staan enkele typische, gerestaureerde houten huizen uit de 19e eeuw. De bos- en heuvelachtige omgeving leent zich voor een mooie wandeling. 

Haghartsin ligt aan het einde van een smalle weg die door een bebost dal voert. Dit van oorsprong 10e eeuwse klooster werd in de loop der eeuwen steeds uitgebreid en was lang een belangrijk cultureel, religieus en educatief centrum. 

Het klooster van Goshavank uit de 12e eeuw ligt vlakbij het dorpje Gosh. Het mooie vervallen complex kent enkele kerken, klokkentoren, binnenplaats en verschillende ‘kachkars’, de zerken die u in Armenië op vele plaatsen ziet. 

Onderweg kunt u dorpjes van de Molokanen bezoeken. Dit is een Russische minderheid, die twee eeuwen geleden door tsaar Nicolaas I naar Armenië werden verbannen. Het is een bevolkingsgroep met lichte huid en blonde haren, een opvallende verschijning tussen de donker getinte Armeniërs. In het dorp zijn Russisch uitziende baboesjka’s te zien, grootmoedertjes met hoofddoeken en kleurrijke schorten. De mannen dragen indrukwekkende baarden. De Molokanen hebben alle moderne comfort afgezworen en leven als in de 19e eeuw. Ze zijn een sekte van non-conformistische christenen. U kunt een bezoek brengen aan een van deze huizen, waar u gastvrij ontvangen wordt, in het dorp Fioletovo.

U reist vervolgens langs de Debed rivier die in Georgië uitmondt in de Koera rivier naar het stadje Alaverdi. Alaverdi heeft een geheel eigen karakter met al z'n immense fabrieken die in vervallen staat zijn, nu de kopermijnen gesloten zijn. Ook ziet u enkele gondels hangen aan een niet mee functionerende kabelbaan die ooit het bovenste gedeelte van de stad (waar de arbeiders van de fabrieken en mijnen woonden) verbond met het lagere gedeelte. In Alaverdi zelf ziet u ook een eeuwenoude brug, de Sanahin boogbrug uit de 12e eeuw.

U overnacht in het nabijgelegen dorpje Haghpat. Dit hoger gelegen dorp biedt schitterende vergezichten.

Rondom Hagpat vindt u  prachtige kloostercomplexen van Haghpat en Sanahin. Van oorsprong stammend uit de 5e eeuw, speelden deze kloosters een belangrijke rol in de verspreiding van de Armeense cultuur. Beiden staan vanwege hun bijzondere architectuur op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Haghpat betekent 'hoge muur' en wanneer u voor het klooster staat, zult u begrijpen waarom. Hier bevinden zich de graven van verschillende Armeense dichters en filosofen. De akoestiek in het klooster is bijzonder en het klooster zelf is zeer fotogeniek. Het klooster van Sanahin stond vooral bekend om zijn school voor kalligrafie.

Met een lokale gids maakt u vandaag een mooie wandeling tussen beide kloosters, midden in deze indrukwekkende omgeving. U kunt zelf overleggen met de gids hoe lang en zwaar u de wandeling wilt maken.

Er zijn desgewenst ook andere wandelingen te maken rondom de Debed canyon. 

Een aanrader is ook het klooster van Akhtala met de mooiste fresco's van Armenië. Een ander klooster (waar u wel even heen moet klimmen) met mooie fresco's is het klooster van Kobayr.

Vandaag reist u via een landschappelijk fraaie route naar het in het noordwesten gelegen Gyumri, de tweede stad van Armenië en hoofdstad van de provincie Shirak. In 1924 kreeg de stad die toen Alexandropol heette de naam Leninakan, ter ere van Vladimir Iljitjs Lenin die in januari van dat jaar was overleden. Toen Armenië in 1990 weer onafhankelijk werd, herstelde men de oude naam snel.

Gyumri werd in 1988 door een zware aardbeving getroffen, maar is inmiddels grotendeels weer opgebouwd, met de karakteristieke Armeense tufstenen. Tegenwoordig is Gyumri een levendige en gezellige stad. Het is de stad waar u de meeste bouwwerken uit Tsaristisch Rusland kunt bezoeken, de meeste daarvan in de straatjes van de oude stad, vlakbij het centrale plein. Ook vindt u hier twee mooie kerken, een daarvan in de oranje-zwarte tufstenen waar Gyumri bekend omstaat.
Tevens kunt u het stadsmuseum bezoeken en een uitstapje maken naar het Marmashen klooster, een prachtig gelegen 10e-eeuws complex net buiten de stad.
Aan de rand van Gyumri vindt u de zgn. Iron Fountain, een van de klassieke voorbeelden van het brutalisme. De fontein stond bij de universiteit, maar de universiteitsgebouwen zijn allemaal verwoest in de aardbeving van 1988.

Aan de andere kant van Gyumri kunt u het beeld van Moeder Armenie bezoeken en het 'zwarte fort, een fort stammend uit tsaristisch Rusland.

Onderweg zuidwaarts naar Yerevan zijn weer een paar mooie en bijzondere plekken te bewonderen; zoals het Jezidi dorpje Ria Taza. Op de begraafplaats vindt u hier restanten van grafstenen in de vorm van een paard (mannelijke overledenen) of een wieg (vrouwelijke overledenen). 

In de omgeving van Artashavan bevindt zich aan de rand van de Ashtarak kloof het Saghmosavank klooster. Niet ver daar vandaan vindt u een opvallende bezienswaardigheid in het lege landschap: de 39 letters van het Armeense alfabet, dat in 405 n. Chr. door Mesrop Mashtots is ontwikkeld. In het jaar 2005 bestond het Armeense alfabet 1600 jaar en werd de letters hier geplaatst nabij de laatste rustplaats van de man die het alfabet destijds ontwikkelde. 

Wanneer de toppen niet in de wolken zijn gehuld ziet u Mt. Aragats, de hoogste berg van Armenië met 4 pieken. Aan de voet van een van die pieken van Mt. Aragats ligt, in een desolate omgeving, de ruïne van het spectaculair gelegen Amberd Fort op 2150m. Vanuit dit fort heersten de lokale vorsten over dit deel van de regio; totdat de Mongoolse legers het verwoestten. Vanaf het fort heeft u prachtige vergezichten op de berg en de laag liggende vlaktes. In de loop van de middag keert u terug in Yerevan.

U wordt weer tijdig naar de luchthaven gebracht voor uw vlucht huiswaarts