Zanskar, Ladakh en Nubra reis

Na aankomst op de luchthaven van Delhi wordt u verwelkomd en naar uw hotel gebracht, waar u rustig kunt bijkomen van uw vlucht. Met ongeveer 10 miljoen inwoners is Delhi de derde stad van India, na Kolkata en Mumbai.

Delhi bestaat uit twee duidelijke delen: Old Delhi, de oude ommuurde stad die haar gloriedagen kende onder keizer Shah Jahan, en New Delhi, de moderne stad ten zuiden daarvan, die in 1911 werd opgericht toen het hoofdkwartier van de Britse onderkoning in India van Calcutta naar Delhi werd verplaatst.

Per trein reist u naar Chandigarh, afhankelijk van de trein duurt deze reis 3-5 uur. 

Chandigarh voelt anders aan dan de meeste Indiase steden. De stad is ruim opgezet, met brede lanen, veel groen en een opvallende rust. Dat komt door het moderne stedenbouwkundige plan van de beroemde architect en stedenplanner Le Corbusier, waarin orde, licht en openheid centraal staan.

Een wandeling door het Capitol Complex laat u de indrukwekkende, bijna monumentale architectuur ervaren: grote betonnen vormen die tegelijk streng en artistiek aanvoelen. In de Rock Garden verandert die strakke sfeer juist in iets speels en fantasierijks, waar duizenden mozaïekbeelden en kronkelende paadjes je het gevoel geven door een droomwereld te lopen.

Aan de rand van de stad ligt Sukhna Lake, waar de hectiek plaatsmaakt voor stilte. Vroeg in de ochtend of bij zonsondergang zie je mensen wandelen langs het water, yoga doen of rustig varen, met de heuvels van de Shivaliks op de achtergrond. De Rose Garden biedt een zee van kleuren en geuren, vooral in het bloeiseizoen, en nodigt uit tot langzaam rondslenteren.

In Sector 17 komt de stad tot leven met winkels, straatmuzikanten en cafés. Hier proef je ook de Punjabi-keuken: kruidig, warm en gastvrij. 

U reist overland verder en komt aan in Manali, aan het einde van de Kullu vallei. Het is de ultieme bestemming om op huwelijksreis heen te gaan en dan te gaan skieën op de Rohtangpas. U overnacht in een sfeervol hotel in het oude deel van Manali. Hier zit u nog midden in het traditionele dorpsleven. ’s Ochtends vertrekken de vrouwen met hun vee naar de velden, doen de was bij de pomp of gaan de nabijgelegen akkers bewerken. Ook vindt u er vele boomgaarden.

De naam Manali komt van Manu, de lokale god van Manali. Het verhaal gaat dat hij in vroeger tijden, de wereld heeft gered, na een grote vloedgolf die de hele aarde onder water zette en de mensheid bijna deed uitsterven. In Manali kwam hij terecht op 2000 meter hoogte en daarvandaan begon de geschreven geschiedenis. Het oude Manali heeft een mooie tempel van Manu en is omgeven door oude boerdeijen. Een aantal verhalen uit de Mahabaratha spelen zich af in de Kulluvallei. Hadimba, de godin uit Dungri, een klein dorp naast Manali, komt voor in deze legende als de vrouw van Bhima, die de Pandavabroers heeft helpen overwinnen tegen haar eigen broer die een boze demon was. Nog steeds als de lokale bevolking niet blij is met het weer, teveel of te weinig regen, gaan ze naar Hadimba toe en slachten dan een paar bokken of schapen. Het bloed wordt door Hadimba gebruikt om de boze demonen gunstig te stemmen en ervoor te zorgen dat het beter weer wordt. De tempel van Hadimba is gebouwd in 1533 en het bestaat uit een vier lagen pagoda van mooi houtsnijwerk In de buurt van Manali zijn ook een aantal hete bronnen, waarvan Vashist de meest bekende is.

Een tocht van Manali naar Jispa is een dag vol veranderende landschappen en het gevoel steeds dieper de Himalaya in te reizen. Vroeg in de ochtend verlaat je Manali, waar de dennenbossen en appelboomgaarden langzaam achter je verdwijnen. De weg volgt de Beas-rivier, die eerst nog rustig meandert maar al snel woester wordt, met schuimend water tussen grote rotsblokken. Naarmate je stijgt, wordt de lucht koeler en frisser en maakt het groen plaats voor ruiger terrein. Onderweg passeer je kleine bergdorpjes zoals Keylong en Sissu, waar eenvoudige huizen zich vastklampen aan de hellingen. Bij de Atal Tunnel verandert het landschap abrupt: aan de andere kant ontvouwt zich het kale, dramatische Lahaul-gebied, met brede valleien, steile bergwanden en een bijna buitenaardse sfeer. Watervallen storten van grote hoogte naar beneden, vaak rechtstreeks naast de weg. De rit is rustig maar indrukwekkend; elke bocht biedt een nieuw uitzicht op sneeuwtoppen, gletsjerrivieren en uitgestrekte hoogvlaktes. Tegen de middag of vroege namiddag bereik je Jispa, een klein dorp aan de oevers van de Bhaga-rivier. Hier vertraagt alles. De stilte is bijna tastbaar, onderbroken door het ruisen van water en de wind door het gras. De rest van de dag breng je ontspannen door: een korte wandeling langs de rivier, thee drinken met uitzicht op de bergen, of simpelweg zitten en kijken hoe het licht langzaam verandert. Jispa voelt als een overgangsplek — een moment van rust voordat het echte hooggebergte verder lonkt.

Een spectaculaire bergroute brengt u in het afgesloten Zanskar. U steekt hierbij ook nog de Pensi La pas (4450 meter) over. De prachtige vallei van Zanskar is slechts enkele maanden paar jaar bereikbaar en ligt zodoende totaal geïsoleerd van de rest van de wereld. U verblijft in een eenvoudig hotel in het plaatsje Padum, waarvandaan u de komende dagen de belangrijkste kloosters in de omgeving zult bezoeken.

De komende dagen bezoekt u de verschillende kloosters in de vallei Van Zanskar. Vandaag brengt u een bezoek aan de kloosters van Karcha en Sani. Een van de oudste kloosters in Zanskar is Sani, zo'n 10 kilometer buiten Padum. Dit klooster stamt oorspronkelijk uit de 8e eeuw.

Vandaag bezoekt u de kloosters van Stongde en Zangla. Het klooster van Stongde stamt uit de 11de eeuw en heeft 7 tempels.

Een van de meest spectaculair gelegen kloosters is Bardan, gebouwd tegen een steile bergwand. Een ander klooster dat we bezoeken is het kleine klooster van Mune.

Een lange, maar mooie reisdag. U reist naar het kleine plaatsje Lamayuru, gelegen in een prachtig maanlandschap. U kunt het klooster bezoeken en er is ook een grot waar in de 10e eeuw de boeddhistische leermeester Naropa, leraar van Milarepa, jarenlang gemediteerd schijnt te hebben. Voor het beste uitzicht op de omgeving klimt u naar de Stupa hoog boven op de berg. Het plaatsje zelf is klein en slaperig. Vrouwen zitten bijeen op hun stoepjes, draaiend met hun gebedsmolens. Jongens jagen hun geiten of vee de bergen op. Afhankelijk van het seizoen worden de omringende velden in de vallei bewerkt. 

U vervolgt de reis naar Alchi, het oudste klooster van Ladakh, stammend uit de 11e eeuw. Onderweg bezoekt u we eerst nog het klooster van Rizong. Een prachtig klooster uit 1840, waar de monniken er een conservatief regime op na houden. Het Alchi klooster is niet meer in gebruik als klooster, maar dient nu als museum. Samen met het Tabo klooster in Spiti, is dit een van de meest bijzondere kloosters in deze regio. Het heeft dezelfde mix aan boeddhistische en Moghulstijl muurschilderingen. Via kleine deuren met hoge drempels komt u in de kleine ruimtes waar de muren van top tot teen zijn beschilderd. De imposante beelden staan midden in het vertrek en kijken van hoog op u neer. In een van de zes tempels staan drie grote, imposante beelden van Vajrapani, Manjushri en de Maitreya Boeddha opgesteld. Om alle kleurrijke schilderingen goed te kunnen zien is een zaklamp geen overbodige luxe!

Onderweg naar Leh bezoekt u eerst nog het klooster van Likir. De monniken van dit klooster runnen ook Alchi. De kleibeelden en fresco’s in de tempels van Likir stammen uit de 13e eeuw. Buiten het klooster staat een immens groot, modern boeddhabeeld, dat goud en glazend boven het klooster uittorent. Bij het klooster is een schooltje waar jongens een opleiding tot monnik krijgen. Leh ligt op 3500 meter hoogte in de westelijke Indiase Himalaya. Ladakh wordt ook wel ‘klein Tibet’ genoemd, omdat de natuur, cultuur en taal overeenkomt met Tibet voordat de Chinezen daar binnenvielen. Leh was ooit het centrum op de handelsroutes van Centraal-Azië en is nu de hoofdstad van Ladakh. Het is een kleine, gezellige plaats met veel hotels, restaurants, winkels en markten. De lokale vrouwen verkopen hun verse groenten op de stoep van de hoofdstraat, sommigen nog met het opvallende hoge hoofddeksel dat typisch is voor Ladakh.

Leh was ooit het centrum van handelsroutes van Centraal-Azië en is nu de hoofdstad van Ladakh , een drukke plaats vol hotels, restaurants en winkels. In het centrum van Leh staan drie oude stupa’s. Op een heuvel midden in Leh ziet u het oude paleis in ruïnes liggen, daar iets boven ligt het koninklijke klooster Tsemo Gompa waar een prachtig twee verdiepingen-tellende beeld van Chamba Boeddha te zien is. U kunt Leh verkennen of op eigen gelegenheid enkele kloosters verkennen in de vallei. 

U kunt bijvoorbeeld een van de volgende kloosters bezoeken: Het Mathoklooster is een klein klooster van een kleine orde, waar elke dag om 12 uur een lunchceremonie wordt gehouden waarbij je aanwezig mag zijn. Dit klooster uit de zestiende eeuw is minder bekend en daarom ook minder toeristisch. Het behoort tot de zeldzame Sakyapa-sekte en de monniken nemen ruim de tijd om je rond te leiden. Stakna Gompa, betekent ‘de neus van de tijger’ en is van de Drukpa- orde. Er zijn veel oude gebedsruimtes en het heeft een bijzondere zilveren stupa. Stok is een mooi paleis waar de huidige koninklijke familie woont en heeft een mooi museum. 

Hemis is het rijkste en grootste klooster van Ladakh. Het klooster staat vol met gouden beelden en stupa’s, ingelegd met halfedelstenen. Dit klooster is vierhonderd jaar geleden in navolging van het Potalapaleis in Lhasa gebouwd. Ook bezoekt u het klooster van Thikse, gelegen op een heuvel. Het klooster bestaat uit twaalf verdiepingen. Het is al achthonderd jaar oud en heeft vele oude tempels en wordt bewoond door zestig monniken. Het bekendste boeddhabeeld van Ladakh, de Maitreya Boeddha (de Boeddha van de Toekomst) staat hier.

Na een vroeg ontbijt rijdt u omhoog naar de Khardong La pas, met 5450 m één van de hoogste autopassen ter wereld (volgens de Indiase wegconstructeurs zelfs de hoogste). Tijdens de klim krijgt u bijzonder imposante vergezichten voorgeschoteld over Leh en de Indus Vallei. De afdaling aan de noordwest-zijde voert over hooggelegen weides waar jaks grazen en kleine enclaves van boerderijen waar de mensen nog steeds leven van het land en het vee ,zoals dat hier al eeuwenlang het geval is. Vooral de ligging van het dorpje Khardong, tegen een achtergrond van een imposant en weids dal, zal u bijblijven. 

Vandaag verkent u de Nubravallei per auto en, als u dat wilt, te voet. Nubra is een idyllische enclave tussen de bergen van Ladakh en de fameuze Karakoram. Er is veel te zien en u moet dus kiezen. Het is zeker aan te raden om enkele van de fraaie gompa’s (kloosters) van Nubra te bezoeken, zoals Deskit Gompa, vanwaar u panoramisch uitkijkt over de vallei, en Samsthanling Gompa in Sumur. De laatste is vooral bekend om de prachtige mandalas die gemaakt worden door de monniken. Mandalas zijn ingewikkelde en kleurrijke zandschilderingen die gemaakt worden met ‘meditatie’ als doel. Daarnaast kunt u een bezoek brengen aan een oud, maar goed geconserveerd traditioneel ‘herenhuis’ en de bazaar van Nubra’s minihoofdstadje Deskit. Indien u van wandelen houdt, kunt u een korte wandeling maken naar een klein, goed verstopt meertje, of een meer serieuze halve dagtocht ondernemen naar één of meerdere kloostertjes in de bergen die alleen te voet te bereiken zijn. Dit zijn geen hele zware wandelingen, maar een goede wandelconditie is wel gewenst. Daarnaast is het mogelijk om een rit per kameel door de duinen bij Hundar te maken of per jeep de rivier (die hier inmiddels Nubra-rivier heet) stroomafwaarts volgen tot Turtuk aan de Pakistaanse grens, waar het merendeel van de bevolking moslim is.

Vandaag keert u terug naar Leh. Daarvoor moet er weer een hoge pas worden overwonnen. De Chang La ligt op 5360 meter hoogte. De route is weer spectaculair en de weg (vooral op het hoogste deel) slecht. Reken op een uur of vijf rijden om Leh te bereiken. Al snel na de afdaling van de pas krijg je spectaculaire uitzichten op de omringende bergen en valleien. Onderweg zou je kunnen stoppen bij twee bijzondere gompa’s, Takthok Gompa en Chemre Gompa, beide gelegen in de oase van Sakti. Takthok is gebouwd rondom een grot waarin Padmasambhava ooit gemediteerd heeft. Het zeer markant op een geïsoleerd berg gelegen Chemre Gompa is ook zeker een bezoek waard. Het klooster zelf heeft een fijne sfeer en bovendien een museumpje met zeer bijzondere religieuze kunstvoorwerpen. In Karu bereik je de weg van Manali naar Leh. Vanhier is het nog slechts 35 kilometer naar Leh.

U verlaat Leh. Vliegt u terug naar Delhi? Of vervolgt u uw reis overland richting Manali of Spiti?