Tadzjikistan rondreis

Na aankomst op de luchthaven van Dushanbe wordt u opgewacht en naar uw hotel gebracht. De Tadzjiekse hoofdstad is een relatief kleine, aangename stad met een typische Centraal-Aziatische sfeer. Vooral op de levendige bazaar komt dit tot uiting: hier ziet u mannen in leren laarzen en lange jassen, vrouwen in gebloemde jurken en een eindeloze variëteit aan producten, van verse kruiden tot handgemaakte ambachten.

Een aanrader voor een culturele start van uw reis is een bezoek aan het Museum of National Antiques, waar u tal van historische opgravingen kunt bewonderen. Het absolute hoogtepunt is het liggende boeddhabeeld, momenteel het grootste van Centraal-Azië, nadat de Boeddhabeelden bij Bamiyan in Afghanistan door de Taliban werden vernietigd.

Dushanbe moderniseert snel; overal verrijzen nieuwe appartementen en overheidsgebouwen. ’s Avonds is het leuk om het centrum in te lopen en de verlichte fonteinen bij het parlementsgebouw te bewonderen, een favoriete plek waar de lokale bevolking graag flaneert en geniet van de levendige sfeer van de stad.

Vandaag begint de lange en avontuurlijke tocht die u langs de grens met Afghanistan, door de Wakhan Corridor, over de Pamir Highway, deels door buurland Kirgizië en de Fanbergen uiteindelijk weer terugbrengt naar Dushanbe. U maakt kennis met uw gids en chauffeur, die u de gehele reis zullen begeleiden, en vertrekt voor het eerste, relatief gemakkelijke traject.

Een uurtje rijden buiten Dushanbe ligt Kurgan Teppa, de vindplaats van de grootste boeddha van Centraal-Azië. Na dit indrukwekkende bezoek zet u de tocht voort richting het zuidelijke deel van Tadzjikistan. Hoewel dit op de kaart misschien als een omweg lijkt, is de directe route van Dushanbe naar Khorog van zeer slechte kwaliteit. De gekozen route is beter begaanbaar, maar blijft ruig: zware regenval kan overstromingen, landverschuivingen, modderstromen en vertragingen veroorzaken, iets waar u op een reis door de Pamirs altijd rekening mee moet houden.

U overnacht vanavond in een guesthouse of homestay in Kulob, waar u de gelegenheid heeft om de eerste indrukken van het Tadzjiekse hoogland te laten bezinken en u voor te bereiden op de komende dagen van deze indrukwekkende rondreis.

Vanuit Kulob rijdt u richting de regio Gorno-Badakshan, waar u een groot deel van deze reis zult doorbrengen. In deze autonome regio maakt de Tadzjiekse bevolking plaats voor de trotse inwoners van Gorno-Badakshan, de Pamiri’s. Onderweg steekt u de Khub-a-Rabad pas over, gelegen op 3200 meter hoogte, en bereikt u de indrukwekkende Panjrivier, die voor een groot deel de grens tussen Tadzjikistan en Afghanistan vormt.

U volgt de rivier de komende dagen en ziet het landschap geleidelijk ruiger en woester worden, met steile kliffen, diepe valleien en een steeds desolater uitzicht. Net als tijdens de rest van de tocht is het moeilijk om precies te voorspellen hoe lang de reisdagen zullen duren; de reistijd hangt af van de staat van de wegen, mogelijke wagenpech en eventuele vertragingen bij controles. Het eindpunt van deze dag is de grensplaats Kalaikhum, waar u echt in het hart van de Pamirregio aankomt.

Het eerste deel van de dag volgt u de kronkelende Panjrivier, met aan de overkant Afghaans grondgebied in zicht. Na enkele uren verlaat de chauffeur de Pamir Highway en rijdt u linksaf de schilderachtige Vanjvallei in, genoemd naar de rivier Vanj die hier in de Panj uitmondt. Deze afgelegen vallei is breder en vruchtbaarder dan veel andere zijvalleien van de Panj en biedt een verrassend groen en rustgevend landschap.

In de Vanjvallei kunt u een mooie, maar pittige wandeling maken door het gevarieerde terrein, waarbij u wordt beloond met indrukwekkende uitzichten over de vallei en omliggende bergen. Houd er rekening mee dat de weg naar de vallei soms slecht begaanbaar is; na zware regenval kunnen delen van de route geblokkeerd zijn, waardoor het dagprogramma flexibel moet worden aangepast.

De dag eindigt in de Upper Vanj vallei, waar u overnacht in een traditionele homestay in het dorpje Poi Mazar. Hier kunt u het authentieke leven van de Pamiri-bevolking ervaren en genieten van de stilte en het adembenemende landschap van deze afgelegen regio.

Vandaag verruilt u de ene indrukwekkende vallei voor de andere: de Bartangvallei. Deze afgelegen en ruige vallei behoort tot de meest spectaculaire gebieden van Tadzjikistan. De tocht voert u over smalle, onverharde bergwegen door een desolaat en indrukwekkend berglandschap, waarbij elke bocht nieuwe uitzichten biedt op steile kliffen, diepe ravijnen en traditionele dorpen.

Uw overnachting vindt plaats in een authentieke homestay in het dorpje Jizev, dat bekendstaat als een van de mooiste dorpen van Tadzjikistan. Het dorp ligt schilderachtig tussen twee bergmeren, omringd door imposante bergen, en biedt een unieke kans om het dagelijkse leven van de lokale bevolking te ervaren. De ligging en het uitzicht maken dit tot een onvergetelijke stop tijdens uw rondreis door de Pamirs.

Vandaag keert u terug naar de Pamir Highway en volgt u opnieuw de kronkelende Panjrivier, die zich door het ruige gebergte slingert. Onderweg kunt u mogelijk resten zien van wegroestende tanks, achtergelaten door het Sovjetleger tijdens hun terugtocht uit Afghanistan. Let ook goed op de borden met ‘Mini’, die waarschuwen voor mijnenvelden. Gelukkig zijn er inmiddels teams bezig deze mijnen op te ruimen, maar het zal nog enige tijd duren voordat het hele gebied volledig veilig is.

In de loop van de middag bereikt u Khorog, de hoofdstad van de Gorno-Badakshan Autonome Regio. Hier overnacht u in een comfortabel hotel en kunt u in een van de lokale restaurantjes genieten van een maaltijd. Khorog heeft een kleine, gezellige bazaar waar u wat kleine inkopen kunt doen en de sfeer van het dagelijkse leven in de Pamirs kunt proeven.

De komende dagen staat een van de hoogtepunten van de reis op het programma: de tocht door de Wakhan Corridor. Onderweg bezoekt u de warmwaterbronnen van Gharm Chasma, die qua uitstraling doen denken aan de beroemde bronnen van Pamukkale in Turkije. Deze natuurlijke bron biedt een unieke gelegenheid om even te ontspannen te midden van het indrukwekkende berglandschap.

Vervolgens rijdt u verder zuidwaarts naar Ishkashim, een grensplaats met Afghanistan. Hier dient u zich te registreren en kunt u genieten van een authentieke lunch bij lokale inwoners. U kunt een wandeling maken over de bazaar, het Leninbeeld bewonderen en genieten van uw eerste blik op het imposante Hindu Kush-gebergte. Ishkashim is historisch interessant: hier werd tijdens de zogenaamde Great Game een akkoord bereikt tussen de Russen en Britten, waarbij van de Wakhan Corridor een neutrale zone werd gemaakt.

U overnacht in een traditionele homestay in Ishkashim, waar u het lokale leven van de Pamiri’s van dichtbij kunt ervaren en zich kunt voorbereiden op de verdere verkenning van deze afgelegen en bijzondere corridor.

Vandaag rijdt u langzaam de Wakhan Corridor in, over een stoffige of modderige weg die langs een meanderende rivierbedding loopt. Aan de ene kant rijzen de uitlopers van de Hindu Kush op, aan de andere kant doemt het indrukwekkende Pamirgebergte op. Onderweg passeert u kleine dorpjes en ziet u kinderen die de kuddes schapen en geiten hoeden, een authentiek beeld van het leven in deze afgelegen regio. In de verte torent de imposante Karl Marx piek uit, met 6723 meter een van de hoogste toppen van het gebied.

U passeert het dorp Yamchun, waar de ruïnes van een oud fort liggen, vermoedelijk een overblijfsel uit zoroastrische tijden. Het fort diende ter bescherming van deze tak van de Zijderoute. Voor wie wat ontspanning zoekt, is er de mogelijkheid een bad te nemen in de warmwaterbronnen van Bibi Fatima, die volledig in de rotsen zijn uitgehouwen. Uw overnachting is in het nabijgelegen dorpje Yamg, waar u de unieke sfeer van de Wakhan Corridor kunt ervaren.

Vandaag staat een welverdiende rustdag op het programma in de prachtige Wakhan Corridor. U kunt de benen strekken tijdens een lange wandeling door het indrukwekkende berglandschap of op uw gemak het dorpsleven van de Badakshani van dichtbij verkennen. In het dorp Yamg vindt u veel traditionele Pamirhuizen, die een fascinerend inzicht geven in het dagelijks leven in deze afgelegen regio.

In de huizen treft u vaak vijf pilaren aan, verwijzend naar de vijf zuilen van de islam en de vijf heilige imams voor de ismaëlieten. Deze pilaren zijn houten verhogingen waarop men overdag zit en ’s avonds slaapt. Een bijzonder bezoek is het huismuseum van de sufi-heilige Mubarak Kadam. Hier liggen traditionele muziekinstrumenten, weefgetouwen en heilige geschriften. De toegangspoorten van het museum zijn prachtig bewerkt en versierd met de enorme hoorns van Marco Polo-schapen, wat het museum tot een kleurrijk en authentiek hoogtepunt van uw dag maakt.

Verder rijdend door de Wakhan Corridor maakt u kennis met een ander facet van de rijke geschiedenis van deze afgelegen regio. Langs de rotswanden ziet u boeddhistische grotten en de overblijfselen van wat mogelijk een boeddhistische stupa was, maar evengoed een zoroastrische vuurtempel kan zijn geweest. Voor archeologen is hier nog veel werk te verrichten om de geschiedenis volledig te ontrafelen.

Bij het dorp Langar vloeit de Wakhirivier samen met de Panjrivier. Hier kunt u het voor de Aga Khan gebouwde gemeenschapshuis bezoeken. De Aga Khan, leider van de ismaëlieten, is zeer geliefd in de regio vanwege de vele ontwikkelingsprojecten van de Aga Khan Foundation, zowel in de Pamirregio als in Noord-Pakistan. Het gemeenschapshuis is gebouwd tijdens een eerder bezoek van de Aga Khan en dient als ontmoetingsplek, aangezien de ismaëlieten geen moskeeën kennen.

Daarnaast vindt u in Langar verschillende mazars, heilige plekken waar belangrijke gebeurtenissen hebben plaatsgevonden of waar heilige personen begraven liggen. Een van de mooiste mazars, een graf bedolven onder de hoorns van Marco Polo-schapen, ligt tegenover het gemeenschapshuis. Voor wie nog meer van de culturele rijkdom wil ervaren, is er de mogelijkheid een pittige wandeling te maken naar hoger gelegen rotsen, waar diverse petrogliefen te vinden zijn. Als beloning wacht u een prachtig uitzicht op de bergpieken van de Hindu Kush.

Vandaag laat u de Wakhan Corridor achter u en doorkruist u de Kargushpas op 4344 meter hoogte, met reusachtige vergezichten over het uitgestrekte Pamirlandschap. Onderweg passeert u met ijs bedekte meren en eenzame militaire posten, en komt u in het oostelijke deel van de Pamirs, waar het landschap compleet anders is dan eerder. Waar in de Wakhan Corridor af en toe nog een groen veldje of een paar bomen te vinden waren, is hier alles kaal en desolaat. In deze hoogvlakte woont bijna niemand, op enkele Kirgizische nomaden en hun kudden yaks na.

U ziet hier betoverende, spiegelende bergmeren en historische overblijfselen uit het Sovjettijdperk, zoals barakken en wegroestende containers, die langzaam worden vervangen door stenen huizen en betere voorzieningen. De omgeving is adembenemend mooi en biedt de mogelijkheid voor een mooie wandeling bij de meren Bulunkul en Yashikul. Omdat u zich op grote hoogte bevindt (ongeveer 3800 meter), is het belangrijk om het rustig aan te doen.

Uw overnachting is in een eenvoudige homestay in het dorpje Bulunkul, waar u de stilte en de indrukwekkende natuur van deze afgelegen regio volledig kunt ervaren.

U vervolgt uw reis over de Pamir Highway, een eindeloze streep asfalt die zich een weg baant door een verlaten woestenij. Langs de route passeert u enkele nederzettingen, kudden yaks en hier en daar een traditionele yurt, wat een fascinerend beeld geeft van het leven op grote hoogte.

Na een paar uur rijden over een redelijk vlakke weg bereikt u Murghab, de grootste nederzetting in deze afgelegen regio. Hier treft u opnieuw de bekende troosteloosheid van barakken, verrot beton en roestende containers aan, maar ook een nieuwsgierige en gastvrije lokale bevolking. In de verte krijgt u uw eerste blik op de imposante Muztagh Ata, een bergreus gelegen aan de Chinese kant van de Pamirs. De werkloosheid is groot in deze streek, een direct gevolg van het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, toen de meeste Russische werknemers vertrokken die voor werk en infrastructuur zorgden.

Vandaag staat de laatste dag van uw reis door Tadzjikistan op het programma. U rijdt verder over de Pamir Highway en stijgt langzaam naar de Ak-Baitalpas, met 4655 meter het hoogste punt van uw reis. Vanaf hier begint een langzame afdaling naar het indrukwekkende Karakulimeer, het grootste meer van het Pamirgebergte. Dit reusachtige hooggebergtemeer ligt zo hoog dat er nauwelijks leven mogelijk is en wordt omringd door een eindeloze reeks bergpieken, waaronder het imposante Pik Lenin (7134 meter).

Voor u het meer bereikt, passeert u een stenen barak, de Pamirski Post, ooit een vooruitgeschoven post van het tsaristische rijk en nu een eenzame herinnering aan een vergeten tijdperk. Langs de Pamir Highway volgt u een tijdlang de grens met China, waar u af en toe Chinese grenswachten kunt zien. Na het Karakulimeer reist u over de Kyzyl Artpas (4282 meter), waar u de Tadzjiekse douaneformaliteiten moet doorlopen. Deze controles kunnen lang duren, omdat de dienstplichtige soldaten alle tijd nemen om buitenlandse reizigers te controleren.

Na het passeren van de controles rijdt u naar het hoogste punt van de pas en begint de afdaling richting Kirgizië. Beneden volgt u vergelijkbare procedures bij de Kirgizische douane en rijdt u de groene Pamir-Alai-vallei in. Vergeet niet achterom te kijken: het uitzicht is fabelachtig, met een kronkelende rivier in een groene vallei en het imposante Pamirgebergte met Pik Lenin op de achtergrond. Bij helder weer reikt het uitzicht over het gehele Pamirgebergte, een adembenemend schouwspel van witte pieken tegen een blauwe hemel.

Het eerste dorpje in Kirgizië is Sary Tash, herkenbaar aan de vele witte huisjes waar de dorpelingen wonen en hun akkertjes bewerken. In de zomer trekken velen naar hoger gelegen gebieden, waar ze hun yurts opzetten en de kudden laten grazen. Heeft u nog een extra dag of twee dagen beschikbaar, dan is het mogelijk verder te reizen via Sary Mogul naar Achik Tash, het basiskamp van Pik Lenin. Hier kunt u overnachten in een tentenkamp en mooie wandelingen maken. Deze extra etappe is alleen mogelijk van medio juni tot en met september; vraag naar de mogelijkheden bij uw reisspecialist.

U reist verder over de Pamir-Alai naar Osh, de tweede stad van Kirgizië en de grootste stad in de Ferganavallei. De stad heeft een gemengde bevolking van Oezbeken en Kirgiezen, wat terug te zien is in de culturele invloeden en het bruisende straatleven. De grens met Oezbekistan ligt bovendien vlakbij, wat Osh tot een belangrijke handelsstad maakt.

Een absolute aanrader is een bezoek aan de bazaar van Osh, een van de grootste van Centraal-Azië. Overal vindt u kraampjes met lokale producten, kopers en verkopers in volle bedrijvigheid. U ziet er veel textiel, vers gebakken brood, vlees, groenten en fruit – een paradijs voor liefhebbers van lokale markten en authentieke cultuur.

Voor wie van een klein avontuur houdt, is het mogelijk de heilige berg Suleiman Gora te beklimmen. Dit is een belangrijk pelgrimsoord voor moslims; volgens de overlevering zou Mohammed hier ooit hebben gebeden. Een van de meest beroemde pelgrims was Babur, geboren in de Ferganavallei en stichter van de Indiase Moghul-dynastie. Babur bouwde hier de kleine moskee Dom Babura, die nog steeds te bezichtigen is en een bijzondere inkijk biedt in de religieuze en historische betekenis van deze plek.

Vanuit Osh rijdt u door de vruchtbare Ferganavallei om weer terug te keren naar Tadzjikistan. Via de grensovergang bij Botken reist u naar Khujand, een van de oudste steden van het land. Khujand is een typische Sovjetstad, met brede lanen, grote pleinen en imposante gebouwen die herinneren aan het verleden van de regio.

Tegelijkertijd is Khujand een levendige Centraal-Aziatische stad, waar het echte leven zichtbaar wordt op de kleurrijke bazaar. Hier kunt u zich onderdompelen in de lokale cultuur, met kraampjes vol verse producten, textiel en handwerk, en de bedrijvigheid van kopers en verkopers meemaken. De combinatie van Sovjetarchitectuur en traditionele markt maakt Khujand tot een fascinerende stop tijdens uw rondreis door Tadzjikistan.

Uw bezoek aan Khujand begint bij de beroemde Oriental Bazaar, een van de grootste en meest levendige markten van Centraal-Azië. Hier ervaart u de drukte van het lokale leven, met kraampjes vol groenten, fruit, kruiden, textiel en handwerk. De bazaar is een van de interessantste plekken van de stad en biedt een perfecte introductie tot de cultuur en sfeer van Khujand.

Vervolgens bezoekt u de Shikh Muslihiddin-moskee en het bijbehorende mausoleum, belangrijke religieuze en historische bezienswaardigheden, en het imposante Arbob-paleis. Een iconisch symbool van Khujand, dat zeker niet mag ontbreken, is het Lenin-standbeeld. Dit 12 meter hoge standbeeld, geplaatst op een voetstuk van 12 meter, werd in 1974 opgericht toen Khujand nog Leninabad heette. Het was destijds het grootste Lenin-standbeeld in Centraal-Azië. In 2011 werd het standbeeld verplaatst naar een veldje aan de rand van de stad, omdat de autoriteiten vonden dat het niet meer bij de huidige tijd paste.

Na de lunch maakt u een uitstapje naar het Kairakkum-waterreservoir, gelegen op zo’n 20 kilometer van Khujand. Dit kunstmatige meer is 50 kilometer lang, 20 kilometer breed en maximaal 25 meter diep. De dam is 1,2 kilometer lang en 32 meter hoog. In de winter bevriest het reservoir en in de zomer vormt het een geliefde vakantiebestemming, vaak aangeduid als de ‘Tadzjiekse zee’, omdat het land aan alle kanten door andere landen is omgeven. Het Kairakkum-reservoir biedt een prachtig uitzicht en een ontspannen plek om even tot rust te komen.

Vandaag rijdt u naar een van de mooiste steden van Tadzjikistan: Istarafshan, een eeuwenoude stad die vroeger bekendstond als Uro Teppa of Cyropolis, gesticht door Cyrus de Grote. Alexander de Grote leverde hier destijds een zware strijd om de stad te veroveren. De oude stad van Istarafshan behoort tot de meest pittoreske van het land. U bezoekt onder andere de prachtige moskee en madrassa van Kok Gumbaz en de sfeervolle mausolea van Bobo Tago en Chor Gumbaz, die het rijke culturele erfgoed van de stad illustreren.

Via de Shahristonpas (3370 meter) reist u verder naar Penzhikent, een eeuwenoude Sogdische stad die twee jaar lang weerstand bood tegen Alexander de Grote. Pas na de verovering van de Sogdische Rots en zijn huwelijk met Roxiana werd het verzet gebroken. In de 7e eeuw werd de stad verwoest door de Arabieren, maar in de 20e eeuw werden de opgravingen herontdekt, waardoor Penzhikent een soort Centraal-Aziatische variant van Pompeï werd. U bezoekt de opgravingen en het museum, waar u oude muurschilderingen kunt bewonderen die een indrukwekkend beeld geven van het Sogdische leven en de kunst in deze historische stad.

Vanuit Penzhikent rijdt u de bergen in, richting de indrukwekkende Fann-bergen. Dit schitterende berggebied bestaat uit drie bergketens: de Turkestan, Hissor en Zerafshan ranges. Temidden van deze ketens liggen tal van turquoise blauwe bergmeren, die u via prachtige wandeltochten kunt bereiken en die de Fann-bergen tot een van de mooiste gebieden van Tadzjikistan maken.

Een van de meest geliefde merengebieden is dat van de Haft Kul-meren, letterlijk ‘de zeven meren’. Vanuit Penzhikent is het ongeveer twee uur rijden naar deze keten van zeven bergmeren. De meeste meren zijn per auto bereikbaar, maar voor het laatste meer moet u een korte wandeling maken van ongeveer een uur om het zevende meer te bereiken. Onderweg ziet u de meren Mijgon, Soya, Hushyor, Nophin (op 2139 meter), Khurdak, Marguzor en Hazorchashma (op 2400 meter hoogte), elk met hun eigen betoverende kleur en omgeving.

U overnacht in een gastvrije homestay in de buurt van het vierde meer, waar u de rust en schoonheid van dit afgelegen berggebied volledig kunt ervaren.

Na het ontbijt rijdt u richting het spectaculaire bergmeer Iskanderkul, gelegen op 2195 meter boven zeeniveau in de beroemde Fann-bergen. De route voert u door de Istiklol-tunnel op 2630 meter hoogte, waarna u wordt beloond met een adembenemend panoramisch uitzicht over het berglandschap.

Onderweg passeert u een indrukwekkend Sovjet-mozaïek, gelegen bij de afslag naar Iskanderkul, een opvallend kunstwerk dat de geschiedenis en cultuur van de regio weerspiegelt.

Voor velen is de omgeving van Iskanderkul een van de absolute hoogtepunten van Tadzjikistan. De rivier die uit het meer stroomt, stort 43 meter naar beneden en vormt de beroemde ‘Fann Niagara’-waterval. Tadzjikistan is rijk aan water: het land heeft de hoogste waterreserves van alle Centraal-Aziatische landen, met meer dan 1000 rivieren, 2000 meren en 8000 gletsjers. Het meer dankt zijn naam aan Alexander de Grote, die hier volgens overlevering ooit heeft overnacht. Rond het meer zijn diverse wandelingen mogelijk, zodat u optimaal van de omgeving kunt genieten.

U overnacht in een eenvoudige homestay bij het meer, midden in de rust en schoonheid van dit bergparadijs.

Over de Anzob pas en de gelijknamige tunnel en de Varzob kloof keert u terug naar de hoofdstad Dushanbe. De laatste avond in Tadzjikistan kunt u terugkijken op een hopelijk fantastisch reisavontuur.

U wordt naar de luchthaven van Dushanbe gebracht voor uw vlucht terug naar huis of de individuele voortzetting van uw reis.