China Noordelijke Zijderoute Reis

U komt aan in Kashgar, in het uiterste zuidwesten van China, dichter bij Samarkand dan bij Beijing. Deze stad is al eeuwenlang een belangrijk knooppunt van handelswegen, zowel van Noord naar Zuid tussen China, Pakistan en India, als van Oost naar West richting Centraal Azië en verder Europa in. Door haar strategische ligging was Kashgar een essentiële halteplaats voor karavanen die de Zijderoute volgden.

Kashgar speelde bovendien een belangrijke rol tijdens de Great Game, de negentiende eeuwse machtsstrijd tussen Rusland en Groot Brittannië om de dominantie in Centraal Azië. In die tijd krioelde de stad van spionnen, cartografen, geografen en avonturiers die hier informatie verzamelden en routes verkenden. Zowel de Russen als de Britten openden er zelfs een eigen ambassade. De sfeer van die tijd is nog altijd voelbaar in de oude wijken van de stad.

De oude binnenstad van Kashgar is, zoals in veel Chinese steden, grotendeels gerenoveerd. Een deel van de vroegere charme is hierdoor helaas verloren gegaan, maar wie daar doorheen kijkt, ontdekt nog steeds een heerlijke wijk om doorheen te dwalen. Sta vroeg op en zie de stad ontwaken: kinderen die naar school lopen, straatverkopers die hun waar uitstallen, de geur van vers brood die door de straten zweeft en kebabgrills die langzaam worden aangestoken. In de ochtend toont Kashgar zich nog echt als de authentieke Oeigoerse stad die zij altijd is geweest.

Na zonsondergang komt de stad volledig tot leven, vooral rond de foodstreet. U kijkt uw ogen uit bij de vele traditionele gerechten die worden aangeboden: van granaatappelsap tot gevulde schapenkoppen, maar vooral bergjes versgedraaide noedels en geurige kebabs die op straat worden bereid. Een aanrader is om plaats te nemen in een van de traditionele theehuizen, bij voorkeur op een balkon, zodat u het levendige straatbeeld rustig kunt observeren. De gezelligste theehuizen vindt u in de wijk achter de Id Kah moskee. Deze vijfhonderd jaar oude moskee is nog steeds een belangrijk ontmoetingspunt; dagelijks vult het plein zich met bewoners die hier samenkomen.

Ook het mausoleum van Abakh Hoja is een bezoek waard. Hoewel dit tegenwoordig een populaire toeristische plek is geworden, blijft het complex met zijn sierlijke tegelwerk en groene koepels indrukwekkend. Wie liever minder bekende mausolea bezoekt, kan terecht bij het vervallen Skander Wang maqam, een eenzaam en fotogeniek bouwwerk midden in een rustige woonwijk, niet ver van het nog altijd staande Mao-beeld. Vanaf hier wandelt u door het People’s Park naar het schitterende Yusuf Khass Hajib mausoleum, een absoluut juweel dat nog nauwelijks door reizigers is ontdekt. In het park zelf is het tevens heerlijk rondkijken: mannen spelen mahjong, kinderen sporten en ’s ochtends doen ouderlingen in groepjes hun gymnastiekoefeningen of dansen op muziek.

Kashgar staat natuurlijk vooral bekend om zijn beroemde zondagsmarkt, een van de grootste en bekendste markten van Centraal Azië. Hoewel de markt door de jaren heen meerdere keren is verplaatst, blijft het een bruisend spektakel van kleuren, geuren en geluiden. Handelaren uit de wijde omtrek komen hier samen om tapijten, specerijen, keukengerei, dieren en talloze andere producten te verhandelen. De markt is niet alleen een plek om te kopen en verkopen, maar vooral een ontmoetingsplek waar culturen samenkomen en oude tradities voortleven.

Bent u niet op zondag in Kashgar, dan hoeft u niets te missen: in de omliggende dorpen en kleine stadjes worden ook doordeweeks kleurrijke lokale markten gehouden, elk met hun eigen charme en zeker een bezoek waard.

Een van de meest legendarische reizen die men in Azië kan maken is de tocht over de Karakorum Highway tussen China en Pakistan. Deze iconische route voert u door fabelachtige berglandschappen, met uitzicht op de reusachtige pieken van de Karakorum, de Hindu Kush en het Pamirgebergte. Tijdens deze rondreis maakt u een driedaags uitstapje over het Chinese deel van deze beroemde weg.

Vanuit Kashgar rijdt u eerst door Oeigoerse dorpjes waar druivenranken als groene slingers boven de straten hangen. Al snel verschijnen de eerste bergen en indrukwekkende rotsformaties in beeld. Naarmate u dieper het gebergte in rijdt, klimt de weg langzaam omhoog en nadert u de eerste grote highlight: het Baisha meer. Net als veel natuurplekken in China is dit officieel uitgeroepen tot scenic spot en daardoor populair bij Chinese groepsreizen. Tientallen touringcars stoppen hier en bezoekers laten zich graag verkleed als cowboy fotograferen op een yak bij het meer.

Neem echter de eerdere afslag naar een rustiger deel van het meer. Hier, ver weg van de drukte, zijn de uitzichten werkelijk fenomenaal. Het op 3300 meter hoogte gelegen meer – ook bekend als het Witte Zand meer – wordt omringd door spierwitte zandduinen die prachtig contrasteren met de donkere rotsen en het glinsterende water.

U vervolgt uw weg langs de uitlopers van de Pamir en geniet van panoramische vergezichten op de bergreuzen Kongur Shan (7649 meter) en Muztagh Ata (7546 meter). Aan de voet van deze laatste berg ligt het beroemde Karakuli Meer. Ook dit is een officiële scenic spot en kan daardoor erg druk zijn, met een parkeerplaats vol bussen, aangelegde paden en veel hekken. Toch blijft het uitzicht op het meer met Muztagh Ata erachter onvergetelijk en het is een uitstekende plek voor een lunchpauze.

Rijdt u vervolgens verder richting Tashkurgan, dan passeert u de Kulma pas op 4300 meter hoogte, waar de grens met Tadzjikistan ligt. Het landschap wordt hier weidser en u ziet graslanden vol grazende schapen en yaks. Uiteindelijk bereikt u Tashkurgan (3094 meter), de laatste plaats voor de Pakistaanse grens en het culturele centrum van de Tadzjieken in deze regio. In het moderne stadscentrum worden elke avond traditionele dansen uitgevoerd door de lokale bevolking, een mooie gelegenheid om kennis te maken met hun cultuur.

Een van de absolute topattracties langs de Karakorum Highway is de spectaculaire Panlong Road, een oude bergpas die ooit deel uitmaakte van de historische Zijderoute. Tegenwoordig is het een van de meest begeerde routes voor reizigers die in China een selfdrive willen maken. Waar men vroeger vooral in groepsreizen op pad ging, kiezen jonge Chinezen nu massaal voor avontuurlijke autoroutes. In de populaire top tien van meest gewilde selfdrive-routes staat de Panlong Road hoog genoteerd, naast overlandroutes naar Tibet en andere bergpassen in Xinjiang.

De Panlong Road heeft maar liefst zeshonderd haarspeldbochten en bereikt een hoogte van 4100 meter. Ondanks dat aantal bochten is de weg verrassend goed onderhouden: een moderne asfaltweg, stevig aangelegd en veel minder duizelingwekkend dan sommige andere bergwegen in de regio. Maar het uitzicht, vooral na het hoogste punt, is werkelijk adembenemend. Vanaf de top kunt u nog een stukje verder wandelen. De ijle lucht maakt het behoorlijk inspannend, maar het panoramische uitzicht over de bergen maakt alles goed. Dankzij de vele hippe Chinese selfdrivers vindt u hier tegenwoordig zelfs foodtrucks die koffie verkopen – een onverwachte luxe op ruim vierduizend meter hoogte.

Tijdens de afdaling zijn er talloze plekken waar u kunt stoppen om te genieten van het uitzicht op de indrukwekkende bergketens van de Pamirs, Kunlun en Karakorum. De weg slingert langzaam omlaag en opent zich uiteindelijk naar een brede vallei vol kleine Tadzjiekse dorpjes, groene weiden en grazende kuddes. Het landschap wordt daarna steeds desolater terwijl u verder rijdt richting het prachtige Bandil Meer, een helder en azuurblauw bergmeer dat schittert tussen de kale rotsen. Een onvergetelijke afsluiting van deze iconische route.

U keert vandaag terug over dezelfde Karakorum Highway. Gelukkig is dat allesbehalve een straf, want de landschappen zijn zó indrukwekkend dat u onderweg opnieuw volop kunt genieten van de uitgestrekte valleien, besneeuwde bergtoppen en groene graslanden. Iedere bocht laat het decor weer veranderen, waardoor de terugrit minstens zo mooi is als de heenweg.

Onderweg bezoekt u het indrukwekkende Muztagh Ata Glacier Park. Vanaf de ingang wordt u met shuttlebusjes verder het park ingereden tot aan het startpunt van de wandeling naar de gletsjers van deze enorme bergreus. Houd er rekening mee dat u nog een stuk moet wandelen en dat de hoogte – tot ongeveer 4600 meter – goed voelbaar kan zijn. Neem daarom rustig de tijd en luister naar uw lichaam.

De beloning is echter groot, want het zicht op de gletsjers is werkelijk adembenemend. Hoe verder u wandelt, hoe dichter u bij de indrukwekkende ijsmassa’s komt en hoe beter u de scheuren, ijsformaties en de enorme witte flanken van Muztagh Ata kunt bewonderen. De stilte, de ijle lucht en de machtige natuur maken dit een van de meest bijzondere ervaringen langs de Karakorum Highway.

Na uw bezoek keert u terug naar Kashgar, waar u tegen de late middag weer aankomt en kunt bijkomen van deze onvergetelijke dag in het hooggebergte.

Vandaag begint uw treinavontuur langs de legendarische Zijderoute. Het eerste traject is een treinreis van ongeveer zeven uur die u overdag naar Kuqa brengt. De route voert u dwars door het uitgestrekte landschap van Xinjiang, langs droge woestijnvlaktes, ruige bergketens en eindeloze stukken steppe.

Vanuit Kashgar, eeuwenlang een belangrijk knooppunt op de Zijderoute, slingert de trein zich oostwaarts langs de randen van de Taklamakan-woestijn en voorbij kleine oases die als groene stippen in het dorre landschap liggen. Het rustige tempo van de trein geeft u de kans om de enorme weidsheid en stilte van deze afgelegen regio echt in u op te nemen.

Wanneer u Kuqa bereikt, een stad die bekendstaat om haar boeddhistische grotten en rijke Zijderoute-erfgoed, heeft u niet alleen een flinke afstand afgelegd, maar ook een bijzondere reis door tijd en landschap ervaren.

Kuqa zelf heeft een levendige bazaar en een mengeling van Oeigoerse en Han-Chinese invloeden, maar de grootste schat ligt net buiten de stad: de Kizil-grotten. Deze boeddhistische grottempels, uitgehouwen in de rotsen langs de Muzat-rivier, behoren tot de oudste van China en bevatten nog steeds kleurrijke fresco’s en beelden die de culturele uitwisseling tussen India, Centraal-Azië en China zichtbaar maken. Hoewel de eeuwen hun sporen hebben nagelaten, is de sfeer in de grotten nog altijd indrukwekkend: de stilte, de verbleekte maar toch levendige schilderingen en het besef dat reizigers, monniken en handelaren hier al meer dan 1.500 jaar samenkwamen, maken een bezoek onvergetelijk.

's Avonds stapt u op de nachttrein naar Turpan, waar u de volgende ochtend aankomt.

's Ochtends komt u aan in Turpan, nog zo'n beroemde stad langs de Zijderoute en bekend als een van de heetste plekken ter aarde. Turpan zelf is inmiddels uitgegroeid tot een moderne stad, maar er is nog altijd van alles te zien: enkele van de best bewaarde Zijderoute-steden, boeddhistische grotten, eeuwenoude moskeeën en valleien vol wijnranken.

Na aankomst bezoekt u het Emin-complex, beroemd om z’n bakstenen minaret met prachtige figuratieve patronen. Iets buiten Turpan ligt de Grape Valley, een vallei vol wijngaarden en traditionele Oeigoerse dorpjes met stoffige straatjes die verkoelend in de schaduw van wijnranken liggen. In deze vallei openen steeds meer kleinschalige guesthouses en we proberen, indien mogelijk, hier een overnachting voor u te regelen: rustiger, koeler en een stuk authentieker dan in Turpan zelf. Uiteraard kunt u door de wijngaarden wandelen en het lokale leven van dichtbij ervaren.

De grootste bezienswaardigheden rondom Turpan zijn de opgegraven Zijderoute-steden Yarkhoto (Jiaohe) en Kharakoja. U bezoekt de mooiste en best bewaarde van de twee: Yarkhoto, een enorm woestijncomplex dat bijzonder indrukwekkend is om doorheen te wandelen. Gelukkig kunt u een deel van het immense terrein per golfkarretje afleggen, wat bij temperaturen die vaak richting de veertig graden gaan geen overbodige luxe is.

Aansluitend bezoekt u de Bezeklik-grotten, een van de vele boeddhistische grottencomplexen langs de oude Zijderoute. Alleen al de rit door de kleurrijke vallei ernaartoe is schitterend en onderweg kunt u desgewenst stoppen voor een korte wandeling naar het riviertje beneden. In Bezeklik bezoekt u de grotten waar ooit prachtige boeddhistische muurschilderingen waren. Bij veel figuren zijn de ogen vernietigd, en overal staan bordjes die aangeven door welke ontdekkingsreiziger de oorspronkelijke beelden zijn meegenomen. De meeste van deze kunstschatten bevinden zich tegenwoordig in het Aziatisch Museum in Berlijn, waar een speciale expositie aan de Bezeklik-grotten is gewijd.

De treinreis van Turpan naar Hami voert u in enkele uren langs een telkens veranderend landschap: vanuit de vruchtbare wijngaarden en lemen dorpjes rond Turpan glijdt de trein de droge uitlopers van de Tianshan in, waar kale bergen en zandkleurige vlaktes het uitzicht bepalen. De stilte en weidsheid van de woestijn wordt slechts doorbroken door een enkel grazend kameel of een afgelegen nederzetting.

Aangekomen in Hami, beroemd om zijn zoete meloenen, maakt u in de middag een uitstap naar de Hami Yardang-landvormen. Deze grillige rotsformaties, uitgesleten door wind en erosie, doen denken aan versteende kastelen en stadsmuren die zich uitstrekken tot aan de horizon. Het is een bijna buitenaards landschap, waar de lichtval met de dag en het uur verandert en u het gevoel krijgt rond te dwalen in een natuurlijke kathedraal van steen en zand.

’s Ochtends is er tijd om kort het Museum van Hami te bezoeken en het mausoleum van de vorsten van Hami. Vervolgens stapt u op de sneltrein die u in ongeveer drie uur van Hami naar het stadje Liuyuan brengt. Daar wordt u opgewacht door een auto met chauffeur en naar het een uur verder gelegen Dunhuang gebracht.

Dunhuang ligt midden in een woestijnachtig landschap en is een van de beroemdste pleisterplekken langs de Zijderoute. De stad staat met name bekend om de indrukwekkende boeddhistische grotten en de prachtige zandduinen aan de rand van de stad.

Vandaag brengt u een bezoek aan de wereldbefaamde Mogao-grotten. Volgens inscripties zou een boeddhistische monnik hier in 366 na Christus met het beeldhouwen zijn begonnen. Tijdens de daaropvolgende eeuw werden honderden grotten uitgehakt en beschilderd in de diepe zandstenen kliffen. Na de 14e eeuw raakten de grotten in onbruik. De relatief goed bewaarde muurschilderingen geven een gedetailleerd beeld van de architectuur, wetenschappelijke en artistieke prestaties, buitenlandse contacten, kleding en het dagelijks leven tijdens de bloeiperiode van het Chinese boeddhisme.

Bezoek tegen zonsondergang de zandduinen van Mingsha Shan die aan de rand van de stad liggen. Het is een flinke klim om de duinen te beklimmen (de hoogste is 1700 meter), maar het uitzicht is fantastisch. Wilt u niet wandelen, dan kunt u ook per kameel omhoog. Naar beneden kunt u sleeën of tegenwoordig zelfs per parachute.

Vanuit Dunhuang maakt u een excursie door de Gobiwoestijn naar het Yardang Geopark, een van de meest spectaculaire landschappen van de regio. Het park staat bekend om zijn vreemde, bijna surrealistische rotsformaties die door duizenden jaren van wind en zanderosie zijn uitgeslepen. De grillige vormen, die vaak namen dragen als “Vloot op zee” of “Slapende kameel”, doen denken aan een versteende stad midden in de leegte.

Vooral in de late namiddag, wanneer de ondergaande zon lange schaduwen werpt en de kleuren van het gesteente variëren van goud tot roodbruin, krijgt het gebied een mysterieuze en bijna buitenaardse sfeer. Een bezoek aan het Yardang Geopark vanuit Dunhuang voelt als een reis naar een andere planeet, waar de stilte en de eindeloze horizon u even losmaken van de bewoonde wereld.

U onderbreekt vandaag de treinreis en reist per privétranfer naar Jiayuguan. Op deze manier kunt u het indrukwekkende einde van de Chinese Muur bewonderen. Hier staat een eeuwenoud, vrijwel onneembaar Mingfort dat tot 1911 de meest westelijke militaire post van het Chinese Keizerrijk vormde. Strategisch gelegen bij de toegang tot de Hexicorridor bewaakte het fort eeuwenlang de doorgang naar de ‘landen ten Westen’.

Het fort is verbazend goed bewaard gebleven en ligt schitterend in het uitgestrekte woestijnlandschap. Vanaf de muren heeft u zicht op enkele lemen brokstukken in de verte: dit zijn de laatste restanten van de Chinese Muur. Achter het fort ziet u bij helder weer de imposante besneeuwde toppen van de Qilian Shan liggen, een prachtig decor voor dit historische bolwerk.

Een lange treinreis brengt u overdag naar het eindpunt van uw reis en het eeuwenoude eindpunt van de Zijderoute: de voormalige keizerlijke hoofdstad Xi’an. Terwijl u oostwaarts reist, ziet u het landschap langzaam veranderen. De dorre woestijnvlaktes maken plaats voor een steeds groener en vriendelijker landschap. De uitgestrekte leegte van het westen ligt nu definitief achter u.

's Avonds kunt u alvast een eerste verkenning maken van Xi’an. Struin door de sfeervolle straatjes, bezoek de avondmarkt of duik een van de vele lokale eethuisjes in. Vergeet vooral niet te genieten van de wereldberoemde Xian noedels van handgetrokken biangbiang noedels tot heerlijke, kruidige soepvarianten.

Xi’an, de vroegere hoofdstad tijdens de Tangdynastie (618 – 907), was eeuwenlang het kloppend hart van de internationale handel in Oost-Azië. Deze historische stad heeft vele interessante bezienswaardigheden. Zo kunt u een bezoek brengen aan de sfeervolle Grote Moskee en de gezellige moslim-eethuisjes in de oude volksbuurt. De volledig gerestaureerde stadsmuur, de Trommeltoren en de Klokkentoren zijn eveneens hoogtepunten. Ooit hadden vrijwel alle Chinese steden zulke torens, maar veel daarvan zijn in de loop der tijd verdwenen.

Zeer de moeite waard is ook de Grote Ganzenpagode, waar de boeddhistische teksten van monnik Xuan Zang werden bewaard nadat hij ze uit India had meegebracht en vertaald.

De absolute topattractie van Xi’an is natuurlijk het wereldberoemde Terracottaleger uit de Qin-dynastie, meer dan 2000 jaar oud. Deze unieke archeologische vondst werd in de jaren zeventig per toeval ontdekt door een boer die een waterput aan het graven was. Een excursie naar deze bijzondere opgraving – een van de indrukwekkendste ter wereld – kunt u uiteraard bijboeken.

Nog een dag in Xi'an, zeker niet vervelend, gezien wat hier allemaal te zien en doen is. Lekker slenteren door de moslimwijk en alle lokale lekkernijen proberen? Of toch eens fietsen over de stadsmuur. Ook de moeite is het Beilin museum, een enorm complex vol eeuwenoude stenen tabletten met inscripties van oude filosofen en keizers, o.a. een van de beroemdste waarin aangekondigd werd dat het Nestoriaanse christendom de staatsreligie zou worden.

Vandaag komt uw reis langs de noordelijke Zijderoute ten einde. U wordt naar de luchthaven of het treinstation van Xi’an gebracht voor uw vervolgreis of terugvlucht naar huis. Neem afscheid van deze historische stad vol verhalen en indrukken die u ongetwijfeld nog lang zullen bijblijven.